Oddział Rehabilitacji Neurologicznej Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA (ul. Niemcewicza #82) to ostatni użytkownik dzisiaj opuszczonego budynku [3].

Szpital składa się z dwóch połączonych ze sobą budynków. Przed starszym znajduje się okrągły, wyłożony płytami dziedziniec, a w którego centrum znajduje się fontanna. Otacza go mur oporowy, a od nowszej części prowadzą szerokie schody. Jest tu również podjazd dla wózków. We wschodniej części kompleksu znajduje się teren parkowy, po którym prowadzą alejki między rabatami i krzewami. Wjazd na posesję znajduje się wzdłuż zachodniej, mniej reprezentacyjnej strony. Przy drodze ciągną się zabudowania gospodarcze, garaże i warsztaty. Droga objeżdża budynek od południa prowadzi do podjazdu przed głównym wejściem w nowej części.

Trzykondygnacyjna (wraz z użytkowym poddaszem) willowa część północna jest przedwojenna. Od frontu ma trzy osie, z gankiem wejściowym od ul. Niemcewicza. Nad nim znajduje się taras podtrzymywany przez filary murowane w okładzinie kamiennej. Charakterystycznym elementem jest okrągła wieża dobudowana w południowo-wschodnim narożniku, zwieńczona stożkowatym wysmukłym dachem z dachówką karpiówką. Okna wieży posiadają opaski oraz listwy z prostą dekoracją pod parapetami, a na trzeciej kondygnacji są zamknięte łukiem półpełnym. Willa ma dach dwuspadowy z dachówką ceramiczną. Cokół bryły głównej oraz pierwsza kondygnacja wieży są wykończone okładziną kamienną o rustykowanej powierzchni. Na klatce schodowej schody są pokryte szarym lastryko z balustradą metalową z drewnianym pochwytem, której przęsła są spójne z balustradą na tarasie. Jest też pas niewielkich okienek zlokalizowanych na poziomie podłogi [12]. O charakterze pensjonatu świadczyć może obecność windy na posiłki [21]. Na budynku znajduje się maszt antenowy [15].

Część południową dobudowano w późniejszym czasie. Połączono ją z willą łącznikiem, zapewne pierwotnie dwukondygnacyjnym. Obecnie łącznik ma trzy kondygnacje, okna na ostatnim poziomie tworzą ścianę z podziałami, a jednym z nich można wyjść na taras. Na poziomie parteru znalazły się garaże [12].

Budynek południowy tworzą dwie bryły. Bryła południowa jest nieznacznie wysunięta i różni się rodzajem tynku. Pierwsza kondygnacja w związku ze spadkiem terenu ma częściowo charakter piwnicy, a częściowo parteru, jest pokryta kamienną okładziną i zwieńczona wąskim gzymsem. Na elewacji południowej na drugiej kondygnacji znajduje się murowany balkon z balustradą tralkową i nakrywami, obejmujący sześć osi okien, powtórzonych na kondygnacji trzeciej. W szczycie dachu umieszczono tu cztery mniejsze okna. Wejście jest od wschodu. Obok niego została dostawiona panoramiczna, półokrągła szklana winda zewnętrzna. W części centralnej na trzeciej kondygnacji znajduje się murowany taras nad ryzalitem (podzielony na siedem części), tynkowany, o balustradzie pełnej. W kratach okiennych znajduje się motyw syrenki warszawskiej. Część zachodnia jest płaska, do wejścia prowadzą natomiast dodatkowe schody. Pod okapem dachu zachowała się dekoracją w formie prostych kasetonów i gzymsu. Rynny są przedłużone rzygaczami. Na poddaszu z obu stron znajdują się duże lukarny o półokrągłych naczółkach. Na pierwszej kondygnacji umieszczono sale operacyjne i magazyny. Na drugiej kondygnacji, w ryzalicie widocznym od wschodu, znajduje się sala reprezentacyjna, ze słupami wspierającymi strop. Zastosowano tam dekorację w formie faset oraz profili sztukatorskich. Na trzeciej kondygnacji i na poddaszu pomieszczenia mają niewielkie rozmiary i są rozmieszczone po obu stronach korytarza. Piony komunikacyjne stanowią dwie klatki schodowe. Pomiędzy pomieszczeniami zachowały się oryginalne przeszklenia luksferami, później zamalowanymi [12].

Raptowne opuszczenie budynku przyczyniło się do legendy, że w nim straszy albo że zamknięto go ze względu na słyszane w nocy krzyki i brzęczenie łańcuchów. Wrażenie potęguje fakt, że w nocy w wieży nadal pali się światło (w budynku są urządzenia, które muszą pracować [16], m.in. antena przekaźnikowa na dachu [21]). W środku pozostawiono nienaruszone wyposażenie [15]: fartuchy, odzież ratowników medycznych, księgi chorych, sprzęt medyczny, elektronikę czy łóżka przygotowane dla pacjentów [18]. Są ustawione w wielki stos materace, wielka skrzynia na piach w gazowni, porozbijane talerze i lampy w garażu, a obok niego wbite w ziemie skorodowane dziwne tabliczki z nazwiskami dwojga lekarzy [15].

Punkt oporu Wesoła

Punkt oporu Wesoła tworzy schron bojowy Regelbau 514 dla karabinu maszynowego, do ognia bocznego [1]. Jest to najdalej na północ wysunięty zachowany schron Przedmościa Warszawa [23]. Była to linia, która miała bronić granic III Rzeszy po zaatakowaniu Polski przez Armię Czerwoną [2]. Z powodu przerwania prac w maju 1941 roku z zaplanowanych 80 schronów powstało 20, wśród nich 12 schronów Regelbau 514 [23].

Schron jest odporny na ciągły ostrzał pociskami kalibru 220 mm i pojedynczy pociskiem 280 mm. Ma wymiary 8.9 x 9.6 metra oraz wysokość 4.9 metra. Strop i ściany zewnętrzne mają po dwa metry grubości, a ściany wewnętrzne 0.8 metra grubości. Załogę stanowiło 6 osób [23].

Schron składa się kolejno z przedsionka, śluzy gazowej, pomieszczenia mieszkalnego dla załogi, stanowiska obserwacyjnego oraz stanowiska bojowego. Stanowisko bojowe z karabinem maszynowym MG-34 chroniła płyta pancerna o grubości 20 cm. Płyta została cofnięta w głąb ściany. Widoczny jest orylon, czyli przedłużenie ściany przy strzelnicy, który chronił przed zasypaniem [23]. Wejście do dalszej części było zabezpieczone ciężkimi drzwiami 434P01. Stanowisko bojowe było napowietrzane za pomocą urządzenia filtrowentylacyjnego HES 1.2 m3/min, a gazy prochowe usuwano niezależną wentylacją poprzez izbę obserwatora. Stanowisko obserwacyjne było wyposażone w peryskop SR 9, pozwalający na obserwację okolicy. Miał mechanizm opuszczania i podnoszenia, a w przypadku ataku gazowego peryskop wyjmowano i otwór uszczelniano kauczukową uszczelką. Obserwator posiadał łączność za pomocą rur głosowych z izbą bojową i pomieszczeniem dla załogi. W pomieszczeniu znajdowała się strzelnica obrony przedsionka. Wyposażenie izby załogi składało się z piętrowych prycz, podwieszanych szafek, stołu i składanych taboretów. Do ogrzewania był stosowany gazoszczelny piec z serii WT 80. Gazoszczelne drzwi 19P7 do pomieszczenia obserwatora i śluzy przeciwgazowej zapewniały hermetyczność izby. Powietrze dostarczało kolejne urządzenie filtrowentylacyjne HES. Powietrze zasysane było przez dwie czerpnie, symetrycznie umieszczone na tylnej elewacji względem korytarza wejściowego. Miało napęd ręczny lub elektryczny. W pomieszczeniu utrzymywane było stałe nadciśnienie [6]. Wejście od przedsionka do śluzy gazowej zabezpieczała krata oraz dwuczęściowe drzwi pancerne [23] 434P01. Były cofnięte za załom w celu wyeliminowania bezpośredniego ostrzału [6]. Schron maskowały nasypy ziemne, kamuflaż zielono-piaskowo-brązowy oraz siatki maskujące [23].

Schron był budowany przez Niemców w latach 1940-1941 [1]. Jego celem była obrona przed piechotą [23]. W celu dowożenia materiałów i sprzętu została doprowadzona kolejka wąskotorowa od końca peronu przy obecnej ul. Akacjowej w Wesołej. Prowadziła ul. Głowackiego, ul. Kolejową (dziś ul. 1. Praskiego Pułku) i ul. Niemcewicza. Pozostał po niej betonowy podkład ul. Niemcewicza [3].

W 1944 roku Armia Czerwona częściowo wysadziła obiekt [2] wraz z wyposażeniem [4].

W 2013 roku przeprowadzono oczyszczenie wnętrza, odtworzenie nasypów i dojścia do obiektu. Przy wejściu zachowały się ślady oryginalnego maskowania [4]. W 2016 roku członkowie koła terenowego „Przedmoście Warszawa” Stowarzyszenia Pro Fortalicium wsparci przez Marka Marciniaka z grupy poszukiwawczo-eksploracyjnej „Holikistki” zakończyli oczyszczanie wnętrza ze śmieci, gruzu i piasku. Przed schronem stanęła dwujęzyczna tablica informacyjna. Oczyszczono betonową studzienkę na sadzę i udrożniono część szybu komina [5]. Obecnie bunkier jest opuszczony, ale pozostał ogólnodostępny [2].

Część willowa powstała w latach 1921-1930 [10]. Wybudowano ją w pałacykowym stylu z reprezentatywnym podjazdem [18]. Obiekt od początku pełnił funkcję placówki zdrowia [12], zapewne pensjonatu [18].

W latach 60-tych XX wieku mieścił się tu Dom Wczasowy, w którym wypoczywali m.in. górnicy ze Śląska [11].

W latach 70-tych XX wieku [11] budynek przeszedł na własność Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, które urządziło tu sanatorium. Leczyły się w nim PRL-owskie elity [15]. Personel był starannie dobierany, najlepiej z rodzin milicyjnych lub wojskowych [19]. Pod bramę często podjeżdżały samochody z ważnymi komunistami, przywozili ich szoferzy albo milicjanci. Podobno leczono tu rannych w Afganistanie żołnierzy radzieckich, którzy spacerowali o kulach po okolicy. Według miejskiej legendy w latach 70-tych XX wieku jedną z pensjonariuszek była Stanisława Gierek, żona pierwszego sekretarza PZPR [15].

Po upadku PRL-u sanatorium przekształcono w Oddział Rehabilitacji Neurologicznej jako część szpitala MSWiA przy ul. Wołoskiej [15]. Z czasem miejsce podupadło. Ogród zarósł, nie wymieniano wody w oczku wodnym. Pojawiały się negatywne opinie co do jakości wyżywienia, ignorowania pacjentów przez personel i pluskiew w łóżkach [15].

W 2014 roku została podjęta decyzja o zamknięciu placówki [15]. Oficjalną przyczyną było niedostosowanie obiektu. Oddział przeniesiono na ul. Wołoską 137 [11]. Zapowiadano w ciągu roku remont, do którego jednak nie doszło. Być może budowa nowego skrzydła szpitala przy ul. Wołoskiej została zrealizowana z pieniędzy, które pierwotnie miały być wykorzystane do odnowienia tej placówki [19].

W 2015 roku Skarb Państwa przeniósł na Centralny Szpital Kliniczny MSWiA prawną własność nieruchomości [14].

Na opuszczonym terenie pojawili się grafficiarze, imprezująca młodzież i grupy eksploratorów. Ponieważ budynek i grunt ma strategiczne znaczenie, mimo peryferyjnego położenia [19] co pół godziny pojawia się tu patrol policji czy straży miejskiej (w 2021 roku). Drzwi i okna zostały zabite, natomiast eksploratorzy wchodzą przez tunel koło fontanny albo przez balkony. Budynek jest stale monitorowany kamerami i czujnikami ruchu [16].

W 2018 roku planowano, że powstaną tu: Zakład Opiekuńczy dla Dorosłych, Oddział Opieki Paliatywnej oraz Oddział Rehabilitacji Dziennej, dla osób wymagających całodobowej opieki. Jednocześnie przez teren planowano poprowadzenie obwodnicy Warszawy [14].

W 2023 roku zaplanowano przebudowę obiektu na potrzeby Państwowego Instytutu Medycznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Wesołej [12].