Dom Słowa Polskiego to obiekt poprzemysłowy, zlokalizowany przy ul. Miedzianej #11. Budynek został wzniesiony w stylu modernistycznym. W architekturze wyróżniają się świetliki nad zecernią [2] oraz wewnętrzne filary. Autorami projektu architektonicznego byli Kazimierz Marczewski, Stefan Putowski i Zygmunt Skibniewski [3].

Na terenie działki o łącznej powierzchni ok. 4 ha znajduje się 3-kondygnacyjny budynek typu Berlin o powierzchni użytkowej 7978 m2, 6-kondygnacyjny budynek typu Lipsk o powierzchni użytkowej 5400 m2, budynek główny o powierzchni użytkowej 16488 m2, ścinkownia, portiernia, reduktorownia gazu, zbiornik przeciwpożarowy oraz trzy inne budynki niemieszkalne. Budynek główny ujęty jest w gminnej ewidencji zabytków pod numerem 2998/2012 [19].

Zespół składał się z dwóch głównych, piętrowych hal ustawionych prostopadle do ulicy Towarowej, i niższych hal ustawionych pomiędzy i po bokach. Całość, połączona w wielki budynek, zajmowała dużą posesję na planie prostokąta. Hale budowane były z elementów prefabrykowanych, częściowo produkowanych na terenie placu budowy. Zastosowanie szkieletowej konstrukcji zapewniało odpowiednie tempo robót. Niższe hale zostały nakryte dachami szedowymi, a dwie wyższe, płaskimi dachami z dodatkowym świetlikiem. Dwie piętrowe hale mieściły głównie biura redakcji i drukarni. We wnętrzach zachowały się betonowe kolumny. Od strony ul. Miedzianej, w holach piętrowych hal zachowały się dekoracyjne klatki schodowe, betonowe kolumny zakończone „kryształowymi” wysklepkami, a także okrągłe wnęki w suficie z półką świetlną. W tej części budynku znajdują się okrągłe świetliki, które zapewniały odpowiednie oświetlenie do pracy zecerów [23].

W holu znajduje się tablica, która upamiętnia obrady II Światowego Kongres Obrońców Pokoju. Miały one miejsce przed skończeniem budowy obiektu [5] w 1950 roku. Na tablicy napisano “W tym gmachu w dniach od 16 do 22 listopada 1950 roku odbył się II Światowy Kongres Obrońców Pokoju. Na kongresie bohaterskie miasto Warszawa otrzymało honorową Międzynarodową Nagrodę Pokoju. Z okazji XX-lecia Ogólnopolski Komitet Pokoju.” [17].

Przed rokiem 1868 miejsce, gdzie obecnie stoi Dom Słowa Polskiego, zajmowały ogrody, a jeszcze wcześniej łąki i pola [6][7][8][9].

Plac Witkowskiego

W 1868 roku zakończono parcelację ogrodów na końcu ulicy Siennej, tworząc plac, tam gdzie obecnie jest hala. Plac ten otrzymał nazwę placu Witkowskiego [20]. Kalikst Witkowski, prezydent Warszawy, działając na szkodę narodu był postacią bardzo niepopularną wśród Polaków i hołubioną przez urzędników rosyjskich [22]. Do 1881 roku na placu funkcjonował targ na słomę, siano i zboże [20]. Założono, że będzie to plac dla nowoczesnego rynku zbożowego, czemu sprzyjała lokalizacja w pobliżu kolejowych bocznic i ramp towarowych. Jednak w rzeczywistości plac nie wyglądał nawet na plac miejski [11]. Na rysunku Edmunda Perlego z 1882 roku widać rzadko stojące drewniane chałupki, nieliczne murowane domy, bruk z kocich łbów. Był to jeden z 18 ówczesnych targów warszawskich, gdzie handel to „trochę pszenicy dla wiatraków marymonckich, trochę owsa, siana i słomy dla koni dorożkarskich, trochę kartofli, brukwi, buraków, masła, jaj dla kuchni pobliskiego warszawianina” [14]. Przy placu znajdowały się drewniane budynki oraz pojedyncze murowane domy, a teren wyłożony był kamieniem polnym. Na przełomie XIX i XX wieku na placu wzniesiono kamienice [11]. W 1907 roku przez rok działało przy placu Witkowskiego gimnazjum im. gen. Władysława Sikorskiego [25].

W połowie pierwszej dekady XX wieku nieco handel płodami rolnymi przeniósł się w pobliże ulicy Karolkowej, a na targowisku handlowano głównie produktami spożywczymi [20] i raczej hurtowo [21]. Tuż przed 1914 rokiem w pobliżu zaczęły pojawiać się pierwsze wielkomiejskie domy dochodowe. Miejsce odmieniła dopiero budowa hali targowej z prawdziwego zdarzenia [14].

Hale targowe

W latach 1905-1908 na placu wybudowano trzy Hale Targowe [14] zaprojektowane przez Henryka Juliana Gaya. [12] Projekt zwyciężył w konkursie z trzema innymi (w komisji zasiadali: Bronisław Brochwicz Rogóyski, Władysław Marconi i Józef Pius Dziekoński). W pracach budowlanych brały udział firmy: Fryderyk Martens i Adolf Daab, Towarzystwo Akcyjne Borman i Szwede oraz firma K. Zieleziński. Koszt budowy wyniósł 450 tys. rubli. Hale otwierał Wiktor Litwiński, prezydent Warszawy [11]. Dwa lata po otwarciu hali zarzucono byłemu już prezydentowi Litwińskiemu nadużycia oraz otrzymanie łapówki i wytoczono mu proces w Petersburgu [14].

Hale miały ceglaną elewację, którą uatrakcyjniały rzeźby oraz płaskorzeźby z kamienia, wykonane przez Zygmunta Otto. Przedstawiały ptaki, ryby, zwierzynę, raki i inne zwierzęta, które wiązały się z handlem spożywczym. Zostały wzniesione w stylu zmodernizowanego romanizmu i gotyku [11]. Fasadę budynku frontowego ozdobiła umieszczona na osi wieża zwieńczona stromym dachem z iglicą. W ścianach szczytowych umieszczono wielkie, półkoliste okna [14]. Do środka hal prowadziły cztery wejścia. W bocznych ścianach zainstalowano półkoliste, duże okna. Jeden z postojów wyłożony był kolorową cegłą w kwadraty, gdzie ten sam kolor oznaczał jedno miejsce [11]. Mieściło się w nich 127 straganów, 27 stoisk z drobiem, 8 z rybami, 54 jatki, a przynajmniej część piwnic była chłodzona. Hale nie tylko podłączono do wodociągów ale miały również system wentylacyjny i automatycznie zamykane okna. Te udogodnienia sprawiły, że czynsz wyśrubowano do granic możliwości i hale nie cieszyły się popularnością [14].

Pomimo dobrego położenia hali większość sklepów nie była wykorzystana. W 1910 roku na blisko 130 kramów 88 było wolnych. Chłopi przyjeżdżali handlować tylko w dni targowe, a dodatkowym utrudnieniem był zakaz sprzedaży śniętych ryb i drobiu oraz wjazdu na teren hal wozami. Z biegiem lat sytuacja się polepszyła. Hale aż do końca swej działalności w 1942 roku były miejscem zakupów niezamożnych mieszkańców okolicznych dzielnic [14].

W 1922 roku zmieniono nazwę z Placu Witkowskiego na Plac Kazimierza Wielkiego, gdyż postać prezydenta kojarzyła się z zaborcą [10]. Hale przeżywały swój okres świetności, stając się źródłem zaopatrzenia dla zachodniej części miasta [20].

Hale targowe działały do 1942 roku [11]. Na tyłach hali targowej od ul. Wroniej podczas okupacji pojawił się bazar z drewnianymi budami [24]. W czasie Powstania Warszawskiego hale zostały zburzone. Mimo, że część murów ocalała, nie podjęto decyzji o odbudowie. Postanowiono wyczyścić plac pod budowę zakładu przemysłowego [13].

Na ruinach hal targowych w 1948 roku rozpoczęto budowę ogromnej drukarni "Dom Słowa Polskiego" [14]. Zakład oddano do użytku 22 lipca 1950 roku. Na początku druk odbywał się na jednej maszynie PLAMAG, a skład druku na pięćdziesięciu linotypach. Zakład był zdolny do produkcji we wszystkich podstawowych technologiach poligraficznych wykonywanych drukiem wklęsłym, offsetowym i wypukłym na papierach zwojowych i arkuszowych [15]. Były to największe Zakłady Poligraficzne w Polsce w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej [4].

W 1953 roku nazwa zakładów została zmieniona na Zakłady Graficzne "Dom Słowa Polskiego" [4]. Na terenie działały drukarnie: gazetowa, dziełowa, offsetowa, rotograwiurowa i nowoczesna introligatornia. W 1975 roku przedsiębiorstwo zatrudniało 2600 osób i przeżywało okres swojej świetności. Wybudowano nowe hale produkcyjne, w których ulokowano drukarnię rotograwiurową. Powstał również budynek biurowy, w którym do dziś mieści się Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego [1]. Powstał w 1973 roku w wyniku przekształcenia Centralnego Laboratorium Poligraficznego. Do jego zadań należy wykonywanie badań dotyczących przemysłowych technik drukowania jak i aktywność wydawnicza [18]. W 1973 roku, w dniu, kiedy Warszawę odwiedzał Leonid Breżniew, w zakładach wybuchł pożar, który na długie miesiące pozbawił część redakcji drukarni [23]. W połowie lat 70-tych XX wieku drukowano tutaj około 27 milionów egzemplarzy książek, 510 milionów egzemplarzy gazet i 195 milionów egzemplarzy czasopism rocznie. Drukowano tu m.in.: ,Świerszczyk”, „Kurier Polski”, „Sztandar Młodych”, „Żołnierza Wolności”, „Młodego Technika”, „Płomyczek” oraz „Wielką Encyklopedię Powszechną PWN” i „Małą encyklopedię powszechną PWN” (pierwszą w Polsce encyklopedię wielobarwną) [17]. W 1976 roku zakład został odznaczony Orderem Sztandaru Pracy pierwszej klasy [4]. Zakład było połączony tunelem do przesyłania taśmowcami produkcji poligraficznej z wyburzonymi budynkami RUCHU [1].

Kolejny pożar wybuchł w 1986 roku. Od tego czasu następował powolny upadek drukarni [26].

W czasie transformacji Zakłady Poligraficzne kontynuowały swoją działalność. Tutaj 4 maja 1989 roku wydrukowano pierwsze egzemplarze "Gazety Wyborczej" [16]. Wraz z przemianami gospodarczymi udział wydruków z Domu Słowa Polskiego w skali kraju zaczął maleć [15].

W 2007 roku dokonano przekształcenia zakładów z przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną [15]. W międzyczasie w części budynków poprodukcyjnych zlokalizowano centrum handlowe Jupiter oraz Dom Meblowy. Od 2010 roku zakłady były w stanie likwidacji, a ich sprzedaż nastąpiła w lipcu 2014 roku. Grunty wykupiła firma Griffin Redl Estade [1].

Centrum handlowe Jupiter stoi na gruncie kupionym od Catalunya Banc. Jupiter ma funkcjonować w obecnym kształcie do połowy 2017 roku [1]. Znajduje się przy nim parking na 200 aut (do 2h bezpłatny).