Willa Jaruzelskiego


Willa Jaruzelskiego

Willa (zwana od najsłynniejszego właściciela Willą Jaruzelskiego) powstała w okresie międzywojennym, podobnie jak sąsiednia zabudowa, w ramach osiedla oficerskiego. Przed II wojną światową nabyła ją rodzina patriotów, Lidia i Wiktor Przedpełscy. W czasie okupacji ich córka wykorzystywała nieruchomość jako schronienie AK. Po wojnie Przedpełscy bezskutecznie starali się odzyskać willę. Była ona zamieszkiwana przez dzikich lokatorów do czasu wprowadzenia się do niej gen. Jaruzelskiego. Ten mieszkał tu aż do swojej śmierci, a po nim w spadku budynek otrzymała jego córka.

zabudowa jednorodzinnazabudowa jednorodzinna

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Ikara
  • Rok powstania:  1925-1935
  • Obszar MSI:  Ksawerów
  • Wysokość:   6 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl:  modernizm
  • Związane osoby: Jaruzelski Wojciech, Przedpełski Wiktor

Opis urbanistyczny:

Willa przy ul. Ikara #5 to dwukondygnacyjny budynek, o powierzchni 120 m2 wraz z ogrodem [4], prosty w formie, podobny do sąsiednich budynków tworzących tu kolonię. Jest w nim pięć pokoi [3].

Dom jest własnością córki gen. Jaruzelskiego, Moniki Jaruzelskej, który dostała w spadku. Sama zajmuje pokój, w którym mieszkała wcześniej jej mama Barbara, z kolei jej pokój zajął jej syn. Postało w nim wiele pamiątek historycznych po Jaruzelskim, m.in. haftowany tygrys podarowany przez Kim-Ir-Sena, obraz przekazany przez Michaiła i Raisy Gorbaczowów, mundury i szable oficerskie, odznaczenie Virtuti Militari, jego rozrusznik serca czy legendarne przyciemniane okulary [1]. Na biurku stoi specjalny telefon, który służył do pilnego połączenia z ochroną [8], a w salonie kanapa, na której siedzieli Lech Wałęsa, Michaił Gorbaczow, Zbigniew Brzeziński czy hipnotyzer Anatolij Kaszpirowski [1].

Jaruzelska jest publicystką i nagrywa w willi swoje programy z serii Monika Jaruzelska zaprasza [8].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

W XIX wieku teren ten był esplanadą fortu "Cze" Twierdzy Warszawa, położonego dalej na wschodzie [2].

Okres międzywojenny:

Dom powstał w okresie międzywojennym [1]. Należał do Spółdzielni Mieszkaniowej Oficerów Lotników, podobnie jak 41 sąsiednich nieruchomości [2].

W 1938 roku od Spółdzielni willę kupiła rodzina Przedpełskich, Lidia i Wiktor [1]. Lidia (z domu Starkmeth) i Wiktor mieli dwóch synów Jana i Tadeusza, Lidia dodatkowo córkę z pierwszego małżeństwa Halinę Lidię Duma de Vajda Hunyad, a Wiktor syna z pierwszego małżeństwa, Czesława [5]. Wpisu do ksiąg wieczystych na Lidię dokonano 3 września 1938 roku [9]. Małżeństwo Przedpełskich uchodziło wówczas za elitę. Wiktor był żołnierzem odznaczonym medalem Virtuti Militari za służbę w czasach zesłania, wojny polsko-bolszewickiej i powstań śląskich [7]. Gdy wybuchła II wojna światowa, Przedpełscy wyjechali do Rumunii, a potem dalej do USA [1]. Podobno nie spłacili żadnej raty na nieruchomość w BGK (dwa kredyty na 25 i 34 lata) i amerykańska komisja odszkodowawcza już w 1965 roku odmówiła im roszczeń [6].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Posesja

[1935] Posesja (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

W Warszawie została córka Halina Martin walcząca w AK. Według rodzinnych opowieści dom służył AK-owskiemu podziemiu jako schronienie [7] do 1944 roku. W czasie Powstania Warszawskiego Halina pracowała w Biurze Informacji i Propagandy AK jako redaktorka dziennika powstańczego “Warszawa Walczy” [5].

Odbudowa stolicy:

W 1945 roku Sąd Grodzki w Warszawie przywrócił posiadanie domu Halinie Martin, ponieważ zajęli go dzicy lokatorzy. Warunkiem przywrócenia własności było jednak spłacenie lokatorów, co przekraczało możliwości finansowe zainteresowanej [9]. Nieruchomość w 1945 roku przejęło Ministerstwo Obrony Narodowej na mocy dekretu Bieruta [1], a Halina Martin uciekając przed aresztowaniem wyjechała do Anglii jesienią 1946 roku [5].

Willa na Ikara opustoszała [5] i zapewne nadal była nielegalnie zamieszkiwana [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Posesja

[1945] Posesja (źródło)

Czasy PRL-u:

19 kwietnia 1971 roku odmówiono przedwojennej właścicielce, która zgłosiła roszczenia, ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu [1]. W sierpniu 1972 roku [10] willa przeszła pod administrację Wojskowego Stołecznego Zarządu Budynków Mieszkalnych [1]. Przekwaterowania zamieszkałych w budynku pięciu rodzin dokonało wojsko [4].

W 1973 roku do willi wprowadził się gen. Wojciech Jaruzelski [1] i stała się jednym z najbardziej strzeżonych budynków w Warszawie [1]. 21 kwietnia 1979 roku [9] Jaruzelski odkupił nieruchomość od Skarbu Państwa i uzyskał użytkowanie wieczyste [1] z obniżką o 70% [9]. Po wprowadzeniu stanu wojennego przez całą dobę w pobliżu stacjonował opancerzony transporter lub inny wojskowy pojazd [1].

Przemiany 1989-2000:

Po 1989 roku przed domem Jaruzelskiego zaczęli się pojawiać na manifestacjach przeciwnicy komunizmu, protestując przeciwko nierozliczeniu generała za jego czyny w okresie PRL-u. Jedna z pierwszych takich pikiet odbyła się 13 grudnia 1993 roku. Po jakimś czasie zaczęli spotykać się tu również jego zwolennicy, a żołnierzy pilnujących domu zastąpili policjanci [1].

Jednocześnie po 1989 roku spadkobiercy rozpoczęli starania o odzyskanie domu [1]. W sprawie występowali syn Jan, córka Halina Martin i wnuk Ryszard Przedpełski [5]. Pojawiały się w opinii publicznej stwierdzenia, że Przedpełscy wyprowadzili się z wilii jeszcze w 1934 roku, że dom był zadłużony w Banku Gospodarstwa Krajowego do tego stopnia, że ten planował jego licytację. Akta nieruchomości objęte zostały klauzulą tajności [9].

W 1998 roku Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast zwrócił się z prośbą o przekazanie rozpatrzenia wniosku Haliny Martin z 1994 roku do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie. 18 sierpnia 1999 (1998 [1]) roku SKO stwierdziło nieważność decyzji z 1971 roku. Wezwano spadkobierców Lidii Przedpełskiej do podjęcia do 31 maja 2001 roku postępowania sądowego zmierzającego do ustalenia wszystkich następców prawnych. W wyznaczonym czasie nie rozpoczęto jednak postępowania spadkowego [9]. Dodatkowo w 2000 roku Kolegium zawiesiło postępowanie [1].

XXI wiek:

25 czerwca 2012 roku Zarząd Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy, przekształcił prawo użytkowania wieczystego gruntu ustawionego na rzecz małżeństwa Jaruzelskich w prawo własności. Jaruzelscy otrzymali własność z obowiązującą wówczas bonifikatą, płacąc 42992.67 zł [1]. Jaruzelski mieszał w willi do śmierci [2] 25 maja 2014 roku [1].

We wrześniu 2017 roku posłowie PiS Jan Mosiński i Paweł Lisiecki złożyli zawiadomienie do prokuratury w sprawie decyzji z 2012 roku. Śledztwo wszczęto w październiku 2017 roku i umorzono w 2018 roku, nie dopatrując się uchybień [1]. Sąd potwierdził, że jedyną prawowitą spadkobierczynią willi jest córka gen. Jaruzelskiego, Monika Jaruzelska [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Demonstracja

[2000] Demonstracja (źródło)

Wnętrza

[2000] Wnętrza (źródło)

Willa od strony ulicy

[2013] Willa od strony ulicy (źródło)

Wojciech Jaruzelski w willi

[2013] Wojciech Jaruzelski w willi (źródło)

Wnętrza

[2021] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2021] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2021] Wnętrza (źródło)

Posesja

[2021] Posesja (źródło)

Dom gen. Jaruzelskiego

[2021] Dom gen. Jaruzelskiego (źródło)

Dom gen. Jaruzelskiego

[2021] Dom gen. Jaruzelskiego (źródło)

Dom gen. Jaruzelskiego

[2021] Dom gen. Jaruzelskiego (źródło)

Wnętrza

[2021] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2021] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2021] Wnętrza (źródło)

Opis przygotowano: 2022-10