PIT RADWAR


PIT RADWAR

Zakłady zbrojeniowe Radwar specjalizują się w systemach radarowych, systemach identyfikacji oraz wsparciu podejmowania decyzji na stanowiskach obrony. Tu również produkuje się m.in. policyjne fotoradary RAPID. Zakłady powstały po II wojnie światowej, a produkty z powodzeniem eksportowano do Syrii (kompleksowy system obrony wybrzeża), Rumunii (system zarządzania ruchem nawodnym), Libii czy państw Układu Warszawskiego. Charakterystyczne są długie budynki biurowe, widoczne m.in. przy ul. Ostrobramskiej. Gmach od ul. Poligonowej był zabytkiem, ale po remoncie utracił ten status. Z kolei sama ul. Poligonowa została przesunięta - jej pierwotny przebieg był na terenie przyzakładowego parkingu.

biurowiecbiurowiecfabrykafabrykamagazynmagazynszpitalszpitalścieżka rowerowaścieżka rowerowa

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Ostrobramska, ulica Poligonowa
  • Rok powstania:  1954-1954
  • Obszar MSI:  Gocław
  • Wysokość:   10 m
  • Funkcja:  przemysłowa
  • Styl:  socrealizm
  • Związane osoby:

Opis urbanistyczny:

PIT-RADWAR (dawniej Centrum Naukowo-Produkcyjne Elektroniki Profesjonalnej RAWAR, ul. Poligonowa #30) jest jednym z największych zakładów przemysłu zbrojeniowego w Polsce. Specjalizuje się w produkcji systemów automatyzacji dowodzenia, systemów radiolokacyjnych i systemów identyfikacji swój-obcy (IFF) [8]. W zakładach zatrudnionych jest około 1400 pracowników [9].

Działania badawczo-rozwojowe w systemach radiolokacyjnych obejmują radary półprzewodnikowe, w szczególności z antenami aktywnymi m.in. Mobilny Trójwspółrzędny Radar Obserwacyjny Średniego Zasięgu TRS-15, radary N22-N(3D), RM-100, CRM-203 (nawodny), ARS-800 (samolotowy do obserwacji powierzchni morza). Radary tworzone są w oparciu o struktury skalowalne oraz koncepcję Software Defined Radar. Ponadto projektowane są tu środki ogniowe (efektory) przeznaczone do systemów przeciwlotniczych bardzo krótkiego zasięgu, m.in. w zestawie POPRAD, armatach AG-35 i A-35 czy na ORP Kaszub oraz systemy wspomagania podejmowania decyzji C4ISR dla Obrony Powietrznej i Wojsk Lądowych. Rozwijane są tu system DUNAJ (integrujący informację z radarów) i system PRZELOT-SAMOC (wspomagający podejmowanie decyzji na stanowisku obrony przeciwlotniczej), systemy ŁOWCZA/REGA (dla Wojsk Obrony Przeciwlotniczej), system WOŁCZENICA (dla rozpoznania elektronicznego), system SZAFRAN (dla dowodzenia związkiem taktycznym), systemy ZDPSR SOŁA i RZRA LIWIEC [9].

Przy ul. Ostrobramskiej #99 stoi długi pięciopiętrowy budynek biurowy z początku lat 80-tych XX wieku. Obok niego od początku lat 80-tych XX wieku nad ul. Ostrobramską umieszczono kładkę dla pieszych. W latach 2010-2011 została zmodernizowana i uzupełniona o ślimaki dla rowerów. W 2015 roku wzdłuż budynku poprowadzono ścieżkę dla rowerów.

W zachodniej części, przy ul. Poligonowej znajduje się ogromny parking. W okresie międzywojennym planowano poprowadzenie tędy południowej obwodnicy kolejowej, po której obu stronach miały biec ul. Lubaszowska i ul. Kotłowa. Pierwotnie ul. Poligonowa była poprowadzona tam, gdzie dzisiaj jest wewnętrzna jezdnia parkingu [13] i łączyła się skrzyżowaniem z ul. Ostrobramską. Pracownicy parkowali swoje auta na dziko po jej zachodniej stronie, tam gdzie obecnie jest parking. Miedzy 1976 i 1982 rokiem ul. Poligonowa została przesunięta bardziej na zachód. W efekcie dzisiejsza ul. Poligonowa została poprowadzona w miejscu ul. Kotłowej, a pierwotna ul. Poligonowa została poprowadzona w miejscu ul. Lubaszowskiej. W efekcie pojawiły się zawirowania w numeracji budynków [13].

Przy parkingu stoi długi trzykondygnacyjny gmach Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji. Był on wpisany do rejestru zabytków z uwagi na monumentalną architekturę budzącą skojarzenia z socrealizmem. Ponad parterem ciągnął się szpaler podwójnych kolumn o wysokości dwóch kondygnacji, a na dachu znajdowała się ażurowa balustrada. Jednak w latach 2013-2014 roku budynek przeszedł remont i został obłożony pomarańczowymi płytami, pomiędzy którymi rozciągają się połacie refleksyjnego ciemnogranatowego szkła. Urzędnicy jednak tego nie odnotowali i w 2016 roku wnioskowali o objęcie ochroną elewacji frontowej [15]. Ponieważ ta była już znacznie przekształcona, budynek został wykreślony z ewidencji zabytków [16].

Przed budynkiem umieszczono na głazie rzeźbę z postacią Michała Archanioła, patrona pracowników zakładów zbrojeniowych. Anioł trzyma w prawej dłoni miecz, skierowany na przydeptaną postać, w lewej ręce ma natomiast wagę.

Przy kładce znajduje się biurowiec NZOZ HIT-Medica, dawna Przyzakładowa Przychodnia Lekarska [11], która pod obecną nazwą działa od 1996 roku [12].

W centralnej części kompleksu umieszczono dwa zespoły jednokondygnacyjnych hal produkcyjnych, z wyniesionym w części środkowej dachem z bocznymi świetlikami. Na południe od hal znajduje się trzykondygnacyjny budynek przemysłowo-biurowy, a jeszcze dalej warsztaty i garaże, między którymi ulokowano zbiornik przeciwpożarowy. We wschodniej części terenu są dwa długie, połączone ze sobą budynki: trzykondygnacyjny biurowy oraz produkcyjny, a na południu kilka mniejszych obiektów technicznych.

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Część źródeł umieszcza na terenie dzisiejszych zakładów dawny Fort XI Grochów, jednak zarys fortu znajdował się nieco dalej na wschód i południe niż dzisiejsze zakłady (na których terenie było przedpole fortu).

Okres międzywojenny:

W okresie międzywojennym planowano rozparcelować ten teren, m.in. wydłużyć ul. Peruna i utworzyć nowe ulice: Profilową, Międzyrzecką, Warstwicową.

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:

Po II wojnie światowej w miejscu biurowca przy ul. Ostrobramskiej znajdowało się duże gospodarstwo rolne. Pojedyncze zabudowana były również od ul. Myśliborskiej.

Decyzja o powołaniu przedsiębiorstwa zrodziła się pod koniec lat 40-tych XX wieku [5]. Fabryka była pierwszą dużą budową pośrodku pola [13]. Zakłady Radiowe T-1 miały objąć dotychczasowy wydzielony pion radiolokacji Zakładów Radiowych im. Kasprzaka [2] w celu stworzenia krajowego przemysłu radiolokacyjnego [3]. Budowę zakończono w 1954 roku [1].

Pierwszym wyrobem przedsiębiorstwa był radar do kierowania ruchem artyleryjskim SON-4 na licencji radzieckiej. Pierwszym polskim radarem był opracowany w 1956 roku zestaw NYSA (stacja radiolokacyjna Nysa-A, wysokościomierz Nysa-B i radar Nysa-C [9]). W 1958 opracowano pierwszy polski radar nawigacyjny RWM-61 BAŁTYK [7]. Do końca lat 50-tych XX wieku wyprodukowano kilka tysięcy radarów dla polskiej marynarki zarówno cywilnej jak i wojennej [9], zestawy NYSA były eksportowane do Syrii, Indonezji [3] i na Sri Lankę [7].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Teren zakładów

[1945] Teren zakładów (źródło)

Czasy PRL-u:

Początkowo RAWAR produkował sprzęt wyłącznie na potrzeby wojska. Lata 60-te XX wieku to czas konstrukcji stacji ostrzegawczych JAWOR i wysokościomierzy BOGOTA. W okresie tym produkowano również stację radarową P-35 na licencji radzieckiej dla wojsk Układu Warszawskiego [2]. Powstał też radar do wykrywania celów niskolecących NAREW [10].

W 1975 powstał wysokościomierz NIDA jako ostatnia konstrukcja na technice lampowej, a do modyfikacji stacji JAWOR użyto tranzystorów [7], po czym rozpoczęto wykorzystywanie układów scalonych [2]. Zakład zaczął produkcję sprzętu cywilnego dla morskiej floty handlowej, radary kontroli prędkości dla policji [3], a nawet kuchenki mikrofalowe [10].

W 1977 roku w wyniku połączenia zakładów RAWAR, ZDRAD, PROFIL i ANTEN powstało Centrum Naukowo-Produkcyjne Elektroniki Profesjonalnej RADWAR [4], połączone następnie z zakładami UNITRA-Warel [7] i Przemysłowym Instytutem Telekomunikacji [2]. Pierwszą umową eksportową był kontrakt z Libią dotyczący stworzenia systemu obrony powietrznej i ochrony wybrzeża, zawierający centra dowodzenia i nadzoru, posterunki obserwacji wybrzeża (POW-10) oraz mobilne zestawy radiolokacyjne zawierające odległościomierz JAWOR M2, wysokościomierz NIDA [10] oraz radar niskiego pułapu NAREW [2]. Oferta zakładów poszerzyła się wówczas o polowe stacje balistyczne [9].

W latach 80-tych XX wieku opracowane zostały stacje do wykrywania celów nisko lecących N-21 (mobilna, na pojeździe gąsienicowym), N-22 (mobilna, na podwoziu kołowym), N-23 (brzegowa), N-25 (wersja okrętowa) oraz zestaw zawierający odległościomierz N-31 i wysokościomierz N-41. Niektóre stacje były eksportowane do Rumunii i Indii. Dla Rumunii zbudowano także radarowy system kontroli ruchu nawodnego na kanale łączącym Dunaj z Morzem Czarnym Cernavoda-Constanca [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Teren zakładów

[1976] Teren zakładów (źródło)

Przemiany 1989-2000:

W 1992 roku rozpoczęto produkcję pierwszej polskiej trójwspółrzędnej stacji radiolokacyjnej o nazwie N-11 (HAWANA [9]) [3]. Skupiono się na systemach identyfikacji "Swój-Obcy" SUPRAŚL (Mk-XII na licencji Thomsona [7]) oraz projekcie przeciwlotniczego zestawu artyleryjskiego LOARA (pomyślnie przeszedł w 2002 roku badania MON [2], projekt zaowocował takimi produktami jak Przeciwlotniczy Zestaw Artyleryjski BLENDA i System Automatyzacji Dowodzenia Obroną Powietrzną ŁOWCZA [1]) [2]. W 1993 roku prowadzono badania nad wozem automatyzacji dowodzenia ŁOWCZA-3 (do 2003 roku wyprodukowano pięć takich wozów) [7]. Prowadzono prace badawczo rozwojowe nad systemami WETLINA i CZECZOTKA. Zaprzestano produkcji radarów nawigacyjnych. Ostatnim wyrobem do radiolokacji morskiej była antena szczelinowa 9XK [7].

W 1994 roku powstał przenośny radar policyjny RAPID, a w 2001 roku radar z graficzną rejestracją obrazu FOTORAPID [7].

XXI wiek:

W XXI wieku opracowano zestaw automatyzacji dowodzenia obroną przeciwlotniczą REGA i przeciwlotniczą platformę rakietową POPRAD, mobilną małogabarytową stację radiolokacyjną MMSR, okrętowy radar obserwacyjny środowiska przybrzeżnego MUBLER oraz rodzinę radarów N-26 [1].

W 2002 roku RADWAR został wcielony w skład grupy kapitałowej Bumar [1]. W 2008 roku Przemysłowy Instytut Telekomunikacji przekształcony został w Spółkę Akcyjną Skarbu Państwa, a w 2010 roku wraz z CNPEP RADWAR i PPPE DOLAM utworzyły grupę Dywizja Elektronika [8]. Spółka PIT-RADWAR powstała 30 grudnia 2011 roku poprzez połączenie Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji S.A. (założonego w 1934 roku), Centrum Naukowo-Produkcyjnego Elektroniki Profesjonalnej RADWAR S.A. i Przedsiębiorstwa Produkcyjnego Podzespołów Elektronicznych DOLAM S.A. (założonego w 1961 roku) [4]. 5 marca 2012 roku spółka zmieniła nazwę na Bumar Elektronika S.A [8], a 30 czerwca 2014 roku powróciła do nazwy PIT-RADWAR S.A. Od 2014 roku spółka znajduje się w składzie Polskiej Grupy Zbrojeniowej [9].

We wrześniu 2017 roku przystanek przy zakładach zmienił nazwę z Radwar na Poligonowa [6].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Przemysłowy Instytut Telekomunikacji

[2007] Przemysłowy Instytut Telekomunikacji (źródło)

Biurowiec od ul. Ostrobramskiej

[2007] Biurowiec od ul. Ostrobramskiej (źródło)

Radwar

[2012] Radwar (źródło)

Radwar

[2012] Radwar (źródło)

Radwar

[2012] Radwar (źródło)

Radwar

[2012] Radwar (źródło)

Radwar

[2012] Radwar (źródło)

Rawar

[2014] Rawar (źródło)

Radwar

[2016] Radwar (źródło)

PIT po remoncie

[2016] PIT po remoncie (źródło)

PIT po remoncie

[2016] PIT po remoncie (źródło)

PIT po remoncie

[2016] PIT po remoncie (źródło)

Rzeźba św. Michała Archanioła

[2017] Rzeźba św. Michała Archanioła (źródło)

Teren zakładów RADWAR

[2018] Teren zakładów RADWAR (źródło)

Rzeźba św. Michała Archanioła

[2018] Rzeźba św. Michała Archanioła (źródło)

Zabudowania

[2018] Zabudowania (źródło)

Opis przygotowano: 2021-04