Obszar obejmuje szeroki pas Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, ciągnący się od ul. Patriotów w Wawrze aż do Starej Miłosnej. Można w nim wydzielić trzy obszary: zachodni wokół Traktu Napoleońskiego (tzw. Szelągowizna), centralny na zachód od tzw. Gór Macierowskich (tzw. Las Olszyński) oraz wschodni, gdzie znajdują się liczne bagna i łęgi (tzw. Macierówka). Większą część terenu porastają lasy, największe wycinki są w części centralnej, od strony ul. Wolęcińskiej.

Żyzną, bagienną i podmokłą glebę Lasu Olszyńskiego porastają olchy, stąd nazwa kompleksu. Rosną tu gatunki borowe, a w dolinkach okresowo wypełnianych wodą rośliny bagienne. Przed II wojną światową ten kompleks leśny należał do Dóbr Wilanowskich i z tego powodu nazywany był wówczas Lasem Wilanowskim. Na obszarze Lasu znajduje się leśniczówka Zbójna Góra [23]. Z tego powodu teren ten bywa nazywany Lasem Zbójna Góra. Jednak nie jest to słynna Zbójna Góra. Miejsce mordowania gości przez tutejszego karczmarza (według legend) znajduje się nieco bardziej na południe, w okolicy ul. Napoleona Bonaparte [26].

Przez ten fragment Parku przebiegają trzy szlaki turystyczne: zielony (Stara Miłosna-Anin, zakręcający pętlą we wschodniej części przez teren torfowisk i wzniesienia wydmowe), żółty (Józefów-Międzylesie, wzdłuż południowej granicy obszaru) i czerwony (tzw. Turystyczna Obwodnica Warszawy, wzdłuż północnej granicy obszaru). Sporadycznie pojawiają się wzdłuż szlaku żółtego wiaty turystyczne, jest też po drodze mogiła Nieznanego Żołnierza.

Mazowiecki Park Krajobrazowy

Mazowiecki Park Krajobrazowy został utworzony w latach 1986-1988. Autorem projektu był arch. Bolesław Król. Obejmuje lesiste pasmo ciągnące się równolegle do doliny Wisły, położone częściowo w Kotlinie Warszawskiej i częściowo na Wysoczyźnie Siedleckiej, które jest pozostałością po znajdującej się tu jeszcze w XVIII wieku Puszczy Osieckiej. Powierzchnia wynosi 15710 ha i obejmuje dzielnice Warszawy (Wawer, Wesoła) oraz miasta Józefów, Otwock, Karczew i gminy Wiązowna, Celestynów, Osieck, Sobienie-Jeziory, Kołbiel, Pilawa. W 2001 roku park otrzymał imię Czesława Łaszka [14]. Większość zajmują lasy, przede wszystkim lasy iglaste z niemal wszystkimi typami borów [20]. Dominującym zespołem leśnym jest bór świeży, często występuje tu też bór wilgotny, porastający obniżenia między wydmami. Wśród drzew dominującym gatunkiem jest sosna zwyczajna, na terenach bagiennych występująca w postaci karłowatej. Wśród drzew liściastych częste są brzoza, olsza i dąb [18].

Największym ssakiem występującym na terenie Parku jest łoś. Sporadycznie pojawia się jeleń. Ponadto można spotkać również dzika, sarnę, borsuka, lisa, łasicę, kunę, bobry i wydrę. Najliczniejsze są ssaki z rzędu owadożernych reprezentowane przez jeża, ryjówkę aksamitną i kreta. Do najbardziej zagrożonych gatunków ptaków należą: derkacz, kania ruda, bielik, nur czarnoszyi, siewka złota, brodziec leśny, błotniak zbożowy, kropiatka i kulik wielki. Jeśli chodzi o przedstawicieli gadów, można spotkać osobniki, takie jak jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, padalec, zaskroniec i żmija zygzakowata. Z płazów są tu żaby i ropuchy, a także traszki zwyczajne [20].

Stacja Uzdatniania Wody

Przy ul. Patriotów 216A znajduje się Stacja Uzdatniania Wody Warszawa Radość oraz należące do niej studnie głębinowe otoczone terenem ochrony bezpośredniej [1]. Podobny zakład poboru wód podziemnych znajduje się w Falenicy. Aktualna wydajność stacji to 2500 m3/d, a maksymalna wydajność to 8000 m3/d [2]. Na terenie stacji znajdują się m.in. budynek stacji pomp, dwa okrągłe zbiorniki na wodę i wiata magazynowa.

Leśniczówka

Przy ul. Trakt Napoleoński 62 mieści się Leśniczówka Zbójna Góra [3]. Obok znajduje się kompleks ogródków działkowych. Przy leśniczówce znajduje się maszt telekomunikacyjny.

Macierowe Bagno

Wschodnia część obszaru to tzw. Macierówka, czyli rezerwat leśno-torfowiskowy, na terenie którego występuje przekrój wszystkich typów borów Niżu Polskiego [25]. Występują tu rozległe, utrwalone wydmy paraboliczne o wysokości około 10 metrów. Macierowe Bagno jest największym zagłębieniem bezodpływowym pomiędzy wydmami [17]. Jest to torfowisko przejściowe [5] albo wysokie [10][25] do którego nie wpływa żaden ciek wodny i żaden z niego nie wypływa [10]. Powstało w wyniku powolnego zarastania roślinnością starych śródleśnych zbiorników wodnych. Dawno temu, na wodzie jeziorka pojawił się mech z rodzaju torfowców, który doskonale magazynuje wodę. Obecnie bagno o powierzchni około 5-10 ha w wyniku zmian poziomu wody (w latach 2008-2009 stwierdzono wahania poziomu wody przekraczające pół metra [4]) zaczęło porastać lasem sosnowo-brzozowym [5]. Torfowisko najpiękniej prezentuje się wiosną, kiedy poziom wody jest stosunkowo wysoki [10].

Na torfowisku stwierdzono występowanie około 140 gatunków roślin naczyniowych, w tym kilku objętych ochroną ścisłą i częściową. Są to m.in. widłak jałowcowaty, widłak goździsty, pływacz drobny, bagno zwyczajne, grzybienie białe, bluszcz pospolity, kruszyna pospolita, kalina koralowa i rosiczka okrągłolistna. Do 2009 roku na Macierowym Bagnie występowała rosiczka pośrednia (jedyne stanowisko w Warszawie [9]). W 2010 roku podniósł się znacząco poziom wody na skutek czego gatunek ten prawdopodobnie wyginął (latem 2012 roku torfowisko wyglądało jak jezioro). W przeszłości występował też widłaczek torfowy [4]. Spotkać można też turzycę bagienną, turzycę błotną, żurawinę, wełniankę wąskolistną (kwiaty przypominają pęczki waty), borówkę bagienną, bagno zwyczajne (jego pyłki odurzają), pływacz drobny (swobodnie unosi się na wodzie, nie posiada korzeni i zjada małe owady) czy modrzewnicę zwyczajną [5].

Spośród zwierząt są tu takie gatunki jak żaba moczarowa, jaszczurka zwinka, padalec czy zaskroniec [5]. Według niektórych należy uważać na żmije. Można obserwować żurawie, czaple, bociany, perkozka, kobuza, dzięcioła i czeczotkę. Często pojawiają się sarny [9]. Jest też sporo ważek [11].

Bagno jest też miejscem występowania rzadkich grzybów i porostów, w tym mąkli tarniowej i płucnicy modrej, których obecność świadczy o bardzo niskim stopniu zanieczyszczenia powietrza [9].

W południowo-zachodniej części torfowiska [5] znajduje się cenny pomnik przyrody, stary jałowiec pospolity o wysokości 8 m i obwodzie 100 cm [25]. Obok bagna na górze, w miejscu, gdzie zielony szlak łączy się z czerwonym, można odwiedzić mogiłę żołnierską z 1944 roku [26].

Dawniej wydobywano tu torf, część terenu była użytkowana rolniczo [4]. Po 1995 roku przez torfowisko została przeprowadzona droga na grobli oraz powstały zbiorniki wodne Macierowe Bagno (bywają one mylone z Czarnym Stawem), a w sąsiedztwie powstało osiedle domków letniskowych [5]. Nad mokradłem są tablice informacyjne, jest też miejsce do zaparkowania samochodu [26].

W sąsiedztwie jest też szereg opuszczonych zabudowań. W 2020 roku nad zbiornikiem pojawiły się drewniane wiaty, teren jest ogrodzony, z tabliczkami "Obserwatorium Przyrody Samotnia".

Zielony Ług

Zielony Ług (słowo ług oznacza w staropolskim języku, mokradło, bagno, gaik [6]) to uroczysko położone kilkaset metrów na południe od Macierowego Magna (według niektórych klasyfikacji Macierowe Bagno jest jego częścią) [4]. Rozciąga się południkowo na długości około 600 m między Zbójną Górą na zachodzie i Macierowskimi Górami na wschodzie [6]. Znajduje się tu niewielkie [4], podłużne jeziorko, które w suchych latach zamienia się w kilka zabagnionych zbiorników, porastających z wolna krzewami i podtapianymi drzewami [5]. Uroczysko porośnięte jest turzycami, z długo utrzymującą się wśród nich wodą [13]. Skład gatunkowy fauny i flory jest podobny jak przy Macierowym Bagnie [25].

W 2017 roku pojawiły się nowe, estetyczne drogowskazy. Pośrodku bagna znajdowała się ławka [13]. Wzdłuż szlaku na drzewie znajdowała się kapliczka majowa z hełmem [19].

Czarny Staw

W południowo-wschodniej części znajduje się zbiornik wodny, nazywany Czarnym Stawem (Czarniakiem) [15]. Misa wypełnia się wodą tylko po obfitych opadach i w okresie roztopów śniegowych. Do stawu prowadzi okresowy kanałek zasilający o długości około kilometra [16]. Woda prawdopodobnie napływa też z podsiąku wód podskórnych. Badania wykazały występowanie w dnie gruntu piaszczystego [15].

Przed wojną tereny te były bardzo dobrze zmeliorowane poprzez system kanałów, których zaledwie szczątki pozostały do dziś. Kanały doprowadzały one wodę do zbiornika. Jeziorko otoczone było pięknym starodrzewem. Korony drzew niemal stykały się ze sobą nad taflą wody, szczelnie zasłaniając dostęp światła. Tafla wody wyglądała jak czarne lustro, stąd nazwa. W latach 50-tych i 60-tych XX wieku wycięto kilkusetletnie drzewa. Zlikwidowano również rowy melioracyjne. Od tej pory staw zaczął tracić wodę i zarastać roślinnością [22]. W niedziele przychodziło tu dużo ludzi na wypoczynek. Gdy była woda, w stawie można było się kąpać [15].

Około 2015 roku [20] obok zbiornika zaprojektowano małą ścieżkę zdrowia, a na całej trasie towarzyszą nam słupki kilometrażowe (25 słupków co 200 metrów) oraz 11 tabliczek kierunkowych. Na początku trasy znajduje się wiata turystyczna ze stołem, dwiema ławami i koszem na śmieci oraz tablica informacyjna z opisem i mapką ścieżek. Na wschodnim brzegu stawu urządzono miejsce na ognisko z ławkami i stojakami na rowery, a obok powstał tor do jazdy i akrobacji rowerowych [23]. W efekcie wyschnięty staw był rozjeżdżany przez quady i motocykle [21], był też miejscem palenia ognisk [16].

W latach 2019-2020 [15] przeprowadzono rewitalizację stawu w celu retencji wody i zwiększaniu różnorodności biologicznej. Odbudowa zbiornika objęła oczyszczenie i wyprofilowanie skarp, wykonanie progu zatrzymującego wodę oraz uszczelnienie dna gliną. Zaplanowano także wykonanie dwóch wysp kamiennych dla płazów i ptaków. Ścięto cztery drzewa (trzy osiki i dąb), które stanowiły zagrożenie [21]. Teren jest monitorowany [24].