Huta Warszawa


Huta Warszawa

Huta Warszawa powstała z przesłanek politycznych, aby w centrum kraju uruchomić obiekt przemysłu ciężkiego. Powstała na dawnych lasach i piaskach, oddalona od miasta. Jedynym ważniejszym wydarzeniem w historii była bitwa w 1939 roku pod Wólką Węglową. Huta przyczyniła się do rozwoju okolicy i przyjazdu robotników. Po sprywatyzowaniu, najpierw jako Huta Luccini, a obecnie jako Huta ArcelorMittal, w dalszym ciągu prowadzi produkcję i jest przestrzennie jednym z największych zakładów przemysłowych w Warszawie.

biurowiecbiurowiecfabrykafabrykafontannafontannamagazynmagazynrzeźbarzeźbatablica pamięcitablica pamięcitereny kolejowetereny kolejowe

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Encyklopedyczna, ulica Improwizacji, ulica Jana Kasprowicza, ulica Kazimierza Wóycickiego, ulica Michaliny, ulica Palisadowa, ulica Tomasza Nocznickiego, ulica Wincentego Pstrowskiego, ulica Wólczyńska, ulica Zgrupowania AK „Kampinos”
  • Rok powstania:  1952-1954
  • Obszar MSI:  Huta
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  przemysłowa
  • Styl: 
  • Związane osoby: Brzóskiewicz Teresa, Detko Stanisław, Dubiel Marek, Kamiński Bronisław, Popiełuszko Jerzy, Szulc Jerzy

Opis urbanistyczny:

Budowa Huty Warszawa (ul. Kasprowicza #132) miała genezę polityczną i ideologiczną. W odradzającej się Polsce należało uruchomić zakład przemysłu ciężkiego niedaleko stolicy. Ponieważ nie było w okolicy złóż surowców decydenci stwierdzili, że huta będzie przetapiać złom. Oczywiście nikt nie zwracał uwagi na to, że dowożenie złomu jest droższe niż pozyskiwanie rudy [18]. Złom miał pochodzić z północnej Polski i była to jedyna huta w tej części kraju [12].

Huta „Warszawa” została zbudowana na 270 hektarach bagien, piasków i lasów [30]. Wokół huty powstała strefa ochronna, czyli pas sztucznie nasadzonego lasu i ogródków działkowych. Pył z kominów przelatywał nad nimi i osiadał na dalszych blokach [18].

Technologia wytopu i przetwarzania metali została skopiowana z osiągnięć dziewiętnastowiecznego hutnictwa brytyjskiego. Dokumentacja pochodziła z huty na Zaporożu. Sowieckiej produkcji była spora część wyposażenia [35].

Bliźniacze gmachy budynków administracyjnych przy wjeździe były elementami założenia urbanistycznego centrum huty. Główna oś urbanistyczna to przedłużenie ulicy Kasprowicza w postaci szerokiej alei ujętej po bokach terenami zielonymi. Ostatecznie zrealizowano założenie przestrzenne, bez planowanych przez Henryka Włodarczyka i Ryszarda Łagutki: obelisku, tarasu, ozdobnych bram (Murowanych, flankowanych przez kandelabry i wplecionych w ciąg prętowego ogrodzenia. Budynki bram miały mieć rzut klamry otwartej w kierunku zaplecza założenia. Trójkondygnacyjne fasady z bardzo wysokimi oknami w przyziemiu i triadą wejść pośrodku, poprzedzonych dwuramiennymi schodami, zamierzano oblicować cegłą gruzobetonową [40]) i wysokich zadaszeń. Za bramą aleja była kontynuowana w postaci trzech równoległych pasm i przecinała przemysłową strefę zabudowy na dwie symetryczne części. Pod nowo wznoszonymi obiektami lokowano przeciwatomowe bunkry [35].

Budowa huty znacząco wpłynęła na rozwój Warszawy. Mimo, że powstała daleko poza granicami miasta, pociągnęła za sobą inne inwestycje w okolicy, również mieszkaniowe. Do pracy przyjeżdżali okoliczni chłopi. Podobno zdarzały się przypadki hodowania świń w łazienkach [18]. Oprócz niewielkiej grupy hutników ze Śląska i Stalowej Woli oraz chłoporobotników, można tu było spotkać zrehabilitowanych więźniów politycznych, wylanych z pracy ubeków, partyjniaków i wojskowych, byłych małoletnich więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych i resocjalizowane prostytutki. Analfabetyzm tak dobranych pracowników wymusił stworzenie w 1958 roku Zasadniczej Szkoły Zawodowej, którą w 1965 roku umieszczono wraz z trzyletnim Technikum Hutniczym w nowym budynku przy ul. Pstrowskiego 17. W sąsiednim budynku pod numerem 19 wzniesiono budynek szpitala [35].

Z drugiej strony jednak ograniczyła rozwój miasta w kierunku północnym. W hucie pracowało jednocześnie kilka tysięcy ludzi, a w przyzakładowej szkole uczyło się około tysiąc uczniów [33]. Kiedy kończyła się zmiana nie można było wejść do autobusu [18]. W okresie swego istnienia zatrudniła ponad 50 tysięcy mieszkańców Warszawy i okolic. W Zespole Szkół, łącznie z filią Akademii Górniczo-Hutniczej wykształcono ponad 10 tysięcy osób, w tym ponad 50 inżynierów. O zdrowie pracowników dbały przychodnie lekarskie usytuowane na terenie produkcyjnym. Huta zbudowała i utrzymywała stadion oraz klub sportowy „Hutnik”. Dzisiejszy Bielański Ośrodek Kultury (dawniej Dzielnicowy Dom Kultury) został powołany i częściowo sfinansowany przez hutę. Lokalizacja huty spowodowała, że zmieniono pierwotny plan budowy pierwszej nitki z kierunku wschód-zachód na kierunek północ-południe [30]. Na terenie huty działało też kino „Orzeł” [33]. Huta miała nawet własną hodowlę trzody chlewnej, z której robiono kiełbasę dla hutników [5]

Obiekty, pomniki, tablice:

Hymn Warszawianka

Przed jednym z biurowców znajduje się rzeźba Teresy Brzóskiewicz nazywana "Hymnem Warszawianką" lub Hutniczą Nike”. Sześciometrowa rzeźba przedstawiająca kobiecą postać w zwiewnych szatach, unoszącą w ręce różę, została wykonana w metalu. Przed hutą stanęła w 1976 roku [3]. Powstała podczas integracji środowisk robotniczych i artystycznych. Plastycy warszawskiego ZPAP zwiedzali warszawską hutę, a następnie tworzyli. Rzeźbę robiono przez kilka miesięcy w wiacie na tyłach biurowca „A” [5]. Wymowa i tytuł jest ideologiczna i ma kojarzyć się z wysokimi kominami huty [4]. Rzeźba została oświetlona w 2009 roku [6]

Ucho miasta

W 2010 roku przed budynkiem huty znajdowała się instalacja Ucho Miasta. Praca przedstawiała pokaźnych rozmiarów powyginaną tubę, wykonaną z pomalowanej na biało blachy. Z jednej strony konstrukcji umieszczony został mały otwór, do którego każdy mógł wypowiedzieć swoje przesłanie dla miasta. Po drugiej stronie rozszerzającej się tuby informacja ma się rozprzestrzeniać po Warszawie. Praca warszawskiego studenta Marka Dubiela, autora pracy (syna burmistrza Bielan [7]) została udostępniona 26 listopada 2010 [7]. Zdobyła II nagrodę na XI Międzynarodowym Festiwalu ZDARZENIA im. Józefa Szajny [8].

Warszawskie Termopile

21 września 1939 roku pod Wólką Węglową rozegrała się bitwa I batalionu 30 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich z wielokrotnie liczniejszymi oddziałami niemieckiej 23 Dywizji Piechoty wspartej artylerią i czołgami. Bój miał umożliwić przebicie się do Warszawy żołnierzom armii "Poznań" i "Pomorze", którzy po bitwie nad Bzurą przedzierali się przez Puszczę Kampinoską. Chociaż straty Niemców były znacznie większe i zadanie zostało wykonane to poległa większość obrońców, ponad 500 osób. Bitwa zyskała miano "Warszawskich Termopil" [17].

Pomnik "Warszawskie Termopile" znajduje się na skwerze im. 30 Pułku Strzelców Kaniowskich na Bielanach. Odsłonięcie nastąpiło 29 września 1979 roku. Autorem jest Zbigniew (Bolesław?[16]) Kowalski. Pomnik został ufundowany przez hutników, aby uczcić pamięć poległych żołnierzy. Pomnik wykonany jest z żelaza i granitu. Na postumencie znajduje się tablica z napisem: „Żołnierzom 30 pułku Strzelców Kaniowskich i ich dowódcy mjr Bronisławowi Kamińskiemu poległym w obronie stolicy w dniu 21.09.1939 r. na terenie Placówki, Wawrzyszewa i obecnej Huty Warszawa. Hutnicy Warszawscy” [15]. Symbolika pomnika wyraża grozę niemieckiego najazdu w formie rozczapierzonych, żelaznych skrzydeł najeżonych poszczerbionymi lufami dział i kolcami o kolorze brunatnym, którym przeciwstawiają się obrońcy - kamienne bryły-cokołów zwrócone ostrzem ku wrogowi [16].

Wytapiacz

Przed stalownią Huty w 1981 roku staną pomnik wytapiacza. Jego pomysłodawcą, autorem i wykonawcą był Jerzy Szulc, elektryk, potem suwnicowy. Huta udostępniła pomieszczenie magazynowe na pracownię i dała materiały, a autor pracował dwa lata nad rzeźbą po godzinach pracy i w dni wolne. Model pomnika ukształtował z olbrzymiej bryły gipsu, wysoki na 3,5 m odlew postaci powstał z betonu. Wytapiacz ma na sobie klasyczny ubiór: kapelusz, okulary, rękawice, marynarkę, spodnie i buty. Aby gotowego wytapiacza ustawić przed Stalownią, zdemontowano dach magazynu i podniesiono dźwigiem ponad poziom dachu, a następnie przewieziono na postument [27].

Fontanna

Przy budynku Działu Energetycznego od dawna znajduje się fontanna [22].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:

Na przedwojennych planach Warszawa kończyła się na Lasku Lindego, ok. dwóch kilometrów przed hutą, dalej rozciągały się grunty wsi Młociny, Wólki Węglowej i Placówki. [20]. W 1916 roku teren zaczął graniczyć z miastem.

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

Lotnisko bielańskie na terenie dzisiejszego Wawrzyszewa i Wrzeciona wytyczono w latach 1938-1939. Miało pełnić rolę lotniska sportowego. Do chwili wybuchu II wojny światowej wytyczono tylko pole wzlotów. Na terenie obecnej Huty Warszawa znalazł się północno-zachodni fragment pasa startowego. W latach 1939-1944, pod nazwą Fliegerhorst Bielany, pełniło rolę pomocniczego lotniska wojskowego dla lotnictwa niemieckiego [36].

21 września 1939 roku rozegrała się tu bitwa nazywana „Warszawskie Termopile”. 30 Pułk Piechoty strzelców kaniowskich osłaniał odwrót żołnierzy polskich z bitwy nad Bzurą. Strzelcy powstrzymywali atak przeważających sił niemieckich. W latach 60-tych XX wieku pracownicy huty stworzyli pomnik [36].

Lotnisko było jednym z celów ataku podczas Powstania Warszawskiego. Zadanie to powierzono kpt. Józefowi Krzyczkowskiemu ps. „Szymon”, dowódcy VIII Rejonu „Łęgów” Obwodu VII „Obroża” [38]. Lotnisko zostało zaatakowane dwukrotnie od północy (z terenu obecnej Huty), 1 i 2 sierpnia 1944 roku. W obu atakach siły niemieckie odparły Powstańców [38]. Lotnisko było bronione przez około 500-osobową załogę i baterię 769 Dywizjonu Lekkiej Artylerii Przeciwlotniczej, wyposażoną w 12 dział. Na krótko przed godziną W załoga została wzmocniona przez pododdziały wyposażone w broń ciężką [39].

W nocy z 25 na 26 lipca 1944 roku kpt. „Szymon” otrzymał wiadomość, że w Dziekanowie Polskim zatrzymał się oddział żołnierzy Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego AK, liczący dobrze uzbrojonych 2092 żołnierzy. Z uwagi na kontrowersyjne postepowanie dowódcy zgrupowania, por. Adolfa Pilcha ps. „Góra”, dowództwo Obwodu Obroża rozważało rozbrojenie zgrupowania lub odesłanie grupy w Bory Tucholskie. Kpt. „Szymon” wnioskował o przejęcie na swoją odpowiedzialność dowództwa nad zgrupowaniem, co zostało przyjęte. Ponieważ o godzinie rozpoczęcia powstania kpt. Szymon dowiedział się około godziny 15.00, wobec braku koncentracji poprowadził w ataku na lotnisko od północnej strony jedynie sześć plutonów (190 żołnierzy), nakazując pozostałym koncentrację. Po osiągnięciu pozycji wyjściowych na terenie obecnej Huty. Podczas przemarszu przez porośnięty gęstym zagajnikiem teren w polski szyk wkradło się zamieszanie. Początkowo zaskoczeni Niemcy zaczęli opuszczać wysunięte stanowiska, jednak potem związała ogniem przeciwnika. Wobec braku możliwości przełamania niemieckiej obrony, żołnierze AK byli zmuszeni rozpocząć odwrót w rejon wzgórza 103. W drugim natarciu na lotnisko miało wziąć udział 984 oficerów i żołnierzy. Mieli wedrzeć się w lukę między stanowiskami niemieckimi w Młocinach i Placówce. Lewe skrzydło miało opanować tzw. Lasek Syberia nieopodal Młocin (obecnie rezerwat Dęby Młocińskie). Szykując natarcie kpt. Szymon nie zdawał sobie sprawy, że oddziały atakujące lotnisko od południa wycofują się w kierunku Puszczy Kampinoskiej. Niemcy byli przygotowani, do walki włączyła się niemiecka artyleria, samochód pancerny i lotnictwo. Po otrzymaniu sygnału, iż od strony Modlina nadciągają niemieckie czołgi, zarządzono odwrót [39].

Straty zadane Niemcom spowodowały jednak, że lotnisko nie było już przez Niemców wykorzystywane [38]. 8 sierpnia niemieckie dowództwo wydało rozkaz rozpoczęcia przygotowań do zniszczenia lotniska bielańskiego. Do 16 sierpnia pas startowy został całkowicie zaorany i w 60% zabezpieczony przed ewentualnym desantem spadochronowym [39]. Lotnisko zostało ostatecznie zlikwidowane w latach 50-tych XX wieku [37].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Bielany

[1939] Bielany (źródło)

Pierwszy atak

[1944] Pierwszy atak (źródło)

Drugi atak

[1944] Drugi atak (źródło)

Odbudowa stolicy:

Prace nad lokalizacją zakładu, zwanego początkowo Hutą Stali Szlachetnych, rozpoczęto w 1948 roku. Decyzję o jej budowie na Młocinach rząd podjął w 1951 roku. Pod budynki przeznaczono 23 hektary. Do realizacji inwestycji zostało powołane Przedsiębiorstwo Budowy Huty Warszawa [35]. Dla wybudowania zakładu unicestwiono kilka osad z wartościowymi glebami uprawnymi [40]. Decyzja o budowie Huty Warszawa uchwalono 21 lipca 1950 roku w Sześcioletnim Planie Rozwoju Gospodarczego jako jeden z filarów przemysłu ciężkiego. Związek Radziecki zobowiązał się do dostarczenia do niej urządzeń, urządzenia sprowadzano również z krajów zachodnich. Większość dokumentacji wykonano w biurze projektowo-konstrukcyjnym "Bibrohut" w Warszawie [21].

W 1952 roku na pustej przestrzeni pomiędzy Wawrzyszewem, Młocinami a Placówką rozpoczęto wznoszenie Huty Warszawa. Pierwsze prace na obszarze 150 hektarów zakończono w 1954 roku [12].

Jako pierwsze (w 1954 roku) wzniesiono dwa budynki piętrowe, początkowo jarzące się ceglastą czerwienią pozbawionych tynku elewacji. Jeden z nich, zwany popularnie czerwonym biurowcem, stał się siedzibą dyrekcji huty, mieszcząc także ambulatorium, drugi przeznaczono na stołówkę i świetlicę. Po latach otwarto w nim kino Orzeł. Oprócz kilku małych budynków warsztatowych (warsztat naprawy torów z pierwszą w zakładzie obrabiarką oraz kuźnia) i wiat magazynowych, doraźnie wykorzystywano kilka drewnianych baraków będących pozostałością dawnego lotniska [35] na mieszkania robotników budujących hutę [40]. Blok Warsztatów Remontowych z 1954 roku mieścił Wydział Konstrukcyjny i Wydział Mechaniczny. Pierwszy z nich podjął produkcję elementów konstrukcji na potrzeby huty, drugi zaś produkcję łańcuchów rowerowych. Dominantę sylwetki zakładu utworzyły grupy kominów wysokich na 65 metrów, budowanych od 1956 roku. Równocześnie rozpoczęto wznoszenie pieców martenowskich i montaż hal: głównej, walcowni i produkcji gazu. Projekt budynków administracyjnych oskrzydlających główny wjazd do zakładu zmieniano do 1956 roku aż dwunastokrotnie. Oba gmachy wzniesiono dopiero w 1958 roku. Ich elewacje pokryto gładkimi tynkami [35].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Lotnisko na Bielanach

[1945] Lotnisko na Bielanach (źródło)

Budowa huty - budynek kierownictwa

[1952] Budowa huty - budynek kierownictwa (źródło)

Budowa huty - baraki robotników

[1952] Budowa huty - baraki robotników (źródło)

Budowa huty - baraki robotników

[1952] Budowa huty - baraki robotników (źródło)

Budowa huty - bocznica

[1952] Budowa huty - bocznica (źródło)

Budowa huty - bocznica

[1952] Budowa huty - bocznica (źródło)

Budowa Huty

[1952] Budowa Huty (źródło)

Budowa Huty

[1952] Budowa Huty (źródło)

Pierwszy spust stali

[1952] Pierwszy spust stali (źródło)

Budowa Huty

[1952] Budowa Huty (źródło)

Budowa huty

[1953] Budowa huty (źródło)

Teren huty

[1953] Teren huty (źródło)

Plan centralnej części Huty

[1954] Plan centralnej części Huty (źródło)

Brama huty

[1954] Brama huty (źródło)

Pastwiska i huta

[1955] Pastwiska i huta (źródło)

Praca w Hucie

[1955] Praca w Hucie (źródło)

Pierwsze kominy

[1956] Pierwsze kominy (źródło)

Blok warsztatowy

[1956] Blok warsztatowy (źródło)

Wieża ciśnień

[1956] Wieża ciśnień (źródło)

Bielany i Huta

[1957] Bielany i Huta (źródło)

Huta Warszawa

[1958] Huta Warszawa (źródło)

Huta

[1958] Huta (źródło)

Widok na hutę

[1958] Widok na hutę (źródło)

W głębi huta

[1959] W głębi huta (źródło)

Wizyta w hucie Warszawa

[1959] Wizyta w hucie Warszawa (źródło)

Wizyta wiceprezydenta Nixona

[1959] Wizyta wiceprezydenta Nixona (źródło)

Czasy PRL-u:

Kolejno uruchamiano, w 1957 roku Odlewnię Staliwa, pierwszego wydziału produkcyjnego Huty Warszawa [21] (produkcję stali rozpoczęto 29 kwietnia 1957 roku [12]), w 1958 roku Stalownię i Kuźnię, w 1960 roku Walcownię Zgniatacz, w 1961 roku Ciągarnię, w 1962 roku Walcownię Grubą i Walcownię Drobną, w 1965 roku Walcownię Zimną Taśmy, w 1968 roku Walcownię Średnio Drobną [21]. Na terenie zakładu działał Dom Kultury Huty Warszawa oraz kino Orzeł [12]. Kino znajdowało się po prawej stronie wjazdu do Huty od strony ul Heroldów i zniknęło na początku lat 60-tych XX wieku [14].

W 1959 roku zakład odwiedził wiceprezydent USA, Richard Nixon [35]. Znajdujący się w fazie budowy zakład zatrudniał w 1960 roku 621 pracowników umysłowych i 2700 fizycznych, kształcąc jednocześnie 239 uczniów. Do tego należy doliczyć aż 1902 budowniczych huty. W 1968 roku w hucie pracowało już dziewięć tysięcy osób [35]. Około 1960 roku wybuchł eksplozji naziemny gazociąg, a jego rezultatem był gigantyczny pożar [35].

Wydziały wybudowane po 1960 roku były efektem wdrożenia drugiego etapu rozwoju huty, której roczne zdolności produkcyjne stali we wlewkach zwiększono do 650 tysięcy ton. Etap ten w grudniu 1968 roku zamknęła Walcownia Średnio-Drobna, której zaprojektowana w kraju automatyka wyprzedzała ówczesny poziom rozwiązań na świecie [35].

Początkowo do huty prowadziła ulica Pstrowskiego (obecnie ul. Zgrupowania AK Kampinos, nie należy mylić z ul. Grupy AK Kampinos) [23]. Ulica powstała zapewne w latach 50-tych XX wieku. W 1961 roku otrzymała za patrona Wincentego Pstowskiego, przodownika pracy PRL. 22 lipca 1961 roku oddano do użytku biegnącą wzdłuż ulicy trasę tramwajową aż do pętli Huta. 23 września 2006 ulicy nadano nazwę Zgrupowania AK Kampinos. Ulica została częściowo przebudowana w latach 2011-2012 w związku z budową Trasy Mostu Północnego [34].

Na teren huty, do baraków biurowych Przedsiębiorstwa Budowy Huty Warszawa docierała specjalna linia autobusowa 381 [24], która działała do 2007 roku [28]. W 1960 roku do Huty dociągnięto linię tramwajową (dojeżdżał tramwaj 17). Na skrzyżowaniu Przy Agorze i Kasprowicza pojawił się bar "Hutnik", a w okrąglaku na ulicy Doryckiej — WC. Stacja benzynowa przy ul. Marymonckiej "została przesunięta" przed skrzyżowanie z Lindego. Ulica Tomasza Nocznickiego zamieniła się w małą uliczkę przy ogródkach działkowych, kiedy pracownicy Huty otrzymali zatem kawałek ziemi do uprawy pomidorów, a Huta tzw. "zieloną otulinę". Minęło kolejnych parę lat i wokół ogródków działkowych przy ul. Nocznickiego wyrósł lasek, a w nim boisko. Pętla na Hucie przekształciła się w ważny węzeł komunikacyjny. Dociągnięto tu linię tramwajową z kierunku zachodniego. [20].

Pod koniec lat 70-tych i w latach 80-tych XX wieku huta stanowiła duży zakład przemysłowy o szerokim asortymencie wyrobów stalowych. Około 7% pracowników było mistrzami hutnictwa. Duże zasługi w doborze kadry miał dyrektor naczelny huty w latach 1960-1974 inżynier Stanisław Detko [21]. Zakład produkował specjalistyczną stal na potrzeby wojska, w tym na korpusy rakiet. Podobną wytwarzała jedynie moskiewska huta. Z tego powodu większość informacji dotyczących huty została utajniona [35].

W latach siedemdziesiątych w hucie zainstalowano pierwszy komputer polskiej konstrukcji typu „Odra”. Zajmował on niemal cały parter biurowca [35]. W latach 80-tych XX wieku zainstalowano filtry przeciwpyłowe [35].

Wprowadzenie stanu wojennego trzynastego grudnia 1981 roku oznaczało otoczenie huty kordonem milicji i wojska z udziałem transporterów opancerzonych i czołgów. Komitet Strajkowy podjął decyzję o wypuszczeniu wszystkich przeciwnych akcji strajkowej [35]. Następnego dnia po ogłoszeniu stanu wojennego, 14 grudnia 1981 roku Huta Warszawa zastrajkowała. Zaspawano bramy wjazdowe wydziałów. Liczne oddziały ZOMO SKOT-em odblokowały bramę i zaatakowały W48. Strajk w Hucie zakończył się 15 grudnia 1981 roku [29].

Schron przeciwatomowy

W 1956 roku [25], w okresie zimnej wojny na wypadek ataku atomowego powstała Baza Centrum Dowodzenia Obrony Cywilnej PRL. Ponieważ schron przez długi czas był utrzymywany w pełnej gotowości, 9 metrów pod budynkiem administracyjnym w nienaruszonym stanie zachowały się m.in. maski gazowe, gumowe rękawice, kaski, ebonitowe telefony, polowe radiostacje, liczniki Geigera, magazyny plakatów ostrzegających przed "skutkami działania wojny psychochemicznej". Za jednymi z metalowych drzwi jest przejście, które prowadzi podobno w stronę Wisły lub Szpitala Bielańskiego [10]. Ostatnie wpisy w dzienniku pochodzą z 1992 roku [25].

Zespół szkół elektroniczno-mechanicznych

W 1958 roku pod adresem ul. Pstrowskiego #3 powstał Zespół szkół elektroniczno-mechanicznych oraz CXVII Liceum, jako szkoły przyzakładowe Huty Lenina. Zostały one zlikwidowane w 1989 roku i zespół szkół funkcjonował do 2005 roku, kiedy w olbrzymim kompleksie uczyło się 120 osób, a koszt miesięcznego utrzymania szkoły przekraczał 50.000 zł [9]. W latach 1980-1982 na terenie szkoły odbywały się wyścigi gokartów [9]. Zarówno budynek szkoły jak i Instytut Patologii Słuchu na terenie dawnej przychodni przy Pstrowskiego #1 zostały wyburzone.

Walcownia Średnio-Drobna P48

7 grudnia 1968 roku uroczyście otwarto Walcownię Średnio-Drobną P48. Był to najnowocześniejszy wydział Huty. Prawie całe wyposażenie zostało skonstruowane przez polskich konstruktorów. Walcownia walcowała pręty z kilkuset gatunków stali. Właśnie tam 28 sierpnia 1980 roku na drugiej zmianie Seweryn Jaworski, pierwszy wyżarzacz na piecach W-48 odczytał przez głośniki apel, by zaczęli strajk. On też jako przewodniczący komitetu strajkowego, wydał zgodę na zaproszenie księdza Jerzego Popiełuszki. Od września 2012 pracę Walcowni P48 przejęła Walcownia P20 [29].

Sierpień 1980

Organizatorem strajku w sierpniu 1980 roku na apel kolegów został Seweryn Jaworski, pracownik Walcowni Średniodrobnej (W-48) [35]. W 1980 roku w całej Polsce trwały protesty Związku Zawodowego "Solidarność". Wzięli w nich udział również pracownicy huty "Warszawa". Hutnicy poprosili księży z parafii św. Stanisława Kostki o odprawienie Mszy [2]. Pierwszą mszę świętą na zaimprowizowanym ołtarzu na placu przy wartowni Huta Warszawa odprawił dla strajkujących hutników 31 sierpnia 1980 roku ksiądz Jerzy Popiełuszko. Przy ołtarzu stał krzyż z sosnowego drewna, wykonany przez pracowników stolarni [1]. Obecny dębowy krzyż ustawiono w 1989 roku [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Fragment planu

[1960] Fragment planu (źródło)

Nożyce do cięcia belek

[1960] Nożyce do cięcia belek (źródło)

Wyposażenie

[1960] Wyposażenie (źródło)

Drużyna Hutnika

[1963] Drużyna Hutnika (źródło)

Huta Warszawa

[1965] Huta Warszawa (źródło)

Przystanek przed Hutą Warszawa

[1965] Przystanek przed Hutą Warszawa (źródło)

Dzień Kobiet

[1967] Dzień Kobiet (źródło)

Rozpoczęcie roku w ZSZ

[1967] Rozpoczęcie roku w ZSZ (źródło)

Masówka w Hucie Warszawa

[1968] Masówka w Hucie Warszawa (źródło)

Huta Warszawa

[1969] Huta Warszawa (źródło)

Stołówka na W35 Stalownia

[1970] Stołówka na W35 Stalownia (źródło)

Pracownjcy W-01 czekają na postój

[1970] Pracownjcy W-01 czekają na postój (źródło)

Wejście do Wydziału W60

[1970] Wejście do Wydziału W60 (źródło)

Plan obiektów huty

[1970] Plan obiektów huty (źródło)

Kuźnia w hucie

[1973] Kuźnia w hucie (źródło)

Brama

[1975] Brama (źródło)

Praca w Hucie

[1975] Praca w Hucie (źródło)

Huta Warszawa

[1975] Huta Warszawa (źródło)

Huta Warszawa

[1978] Huta Warszawa (źródło)

Widok na hutę

[1980] Widok na hutę (źródło)

Msza święta podczas strajku w Hucie Warszawa 28.08

[1980] Msza święta podczas strajku w Hucie Warszawa 28.08 (źródło)

Strajk pracowników Huty Warszawa

[1980] Strajk pracowników Huty Warszawa (źródło)

Tablica informująca o ogłoszeniu strajku na wydziałach W-48, W-47 i W-60.

[1980] Tablica informująca o ogłoszeniu strajku na wydziałach W-48, W-47 i W-60. (źródło)

Msza święta podczas strajku w Hucie Warszawa

[1980] Msza święta podczas strajku w Hucie Warszawa (źródło)

Strajk

[1980] Strajk (źródło)

Strajk pracowników Huty Warszawa

[1980] Strajk pracowników Huty Warszawa (źródło)

Strajk pracowników Huty Warszawa

[1980] Strajk pracowników Huty Warszawa (źródło)

Ksiądz Jerzy Popiełuszko odprawia mszę świętą 31.08 na terenie Huty Warszawa

[1981] Ksiądz Jerzy Popiełuszko odprawia mszę świętą 31.08 na terenie Huty Warszawa (źródło)

Pogotowie strajkowe

[1981] Pogotowie strajkowe (źródło)

Po ogłoszeniu stanu wojennego

[1981] Po ogłoszeniu stanu wojennego (źródło)

Nabożeństwo

[1981] Nabożeństwo (źródło)

W-48 Walcownia Średnio drobna

[1985] W-48 Walcownia Średnio drobna (źródło)

W46 Drobna

[1985] W46 Drobna (źródło)

Huta

[1985] Huta (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Po upadku komunizmu huta nie zaprzestała jednak swojej działalności. Od 1992 roku Huta została przejęta przez koncern Lucchini i rozwijała działalność jako Huta Lucchini. W 1998 roku uruchomiono nową Stalownię [12] (EAF 80 t, LF 80 t i czterożyłowe CC) [21].

9 stycznia 1996 roku został utworzony Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w odremontowanym budynku przy ul. Pstrowskiego #1. Tutaj miała miejsce pionierska w świecie operacja wszczepienia implantu ślimakowego u pacjenta z częściową głuchotą. Równolegle z adaptacją pomieszczeń w pustym szpitalu przy hucie rozpoczęto przygotowania do budowy stałej siedziby. Budowę w Kajetanach pod Warszawą rozpoczęto w 1997 roku, gdzie Instytut został następnie przeniesiony [12].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Zespół szkół

[1991] Zespół szkół (źródło)

Strajk

[1994] Strajk (źródło)

Strajk

[1994] Strajk (źródło)

Pierwsza sala operacyjna instytutu

[1996] Pierwsza sala operacyjna instytutu (źródło)

Prywatyzacja

[1996] Prywatyzacja (źródło)

XXI wiek:

Od 2001 roku zamykane są przestarzałe obiekty, a otwierane nowe. W 2001 roku uruchomiono w stalowni VD 80t [21], w 2004 roku zamknięto Walcownię Zimną Taśmy, w 2005 roku ruszyła budowa Nowej Walcowni Gorącej Drobnej oraz Kuźni [31], w 2006 roku zamknięto Starą Walcownię drobną, w 2008 roku powstała Walcownia Gorąca Prętów P 20, w 2010 roku rozpoczęto produkcję kształtowników [33], w 2012 roku zamknięto Walcownię Średnio-Drobną [29].

W 2005 roku huta została przejęta przez koncern Arcelor, który po fuzji z firmą Mittal utworzył Hutę ArcelorMittal. W 2005 roku z inicjatywy Tadeusza Konrada powstało Stowarzyszenie Przyjaciół Huty Warszawa [32].

Duża część terenów huty jest niewykorzystywana, w związku z czym pojawiły się plany wybudowania na nich osiedla mieszkaniowego na około 8 tysięcy mieszkańców [12]. W 2008 roku miał miejsce konflikt między deweloperami, a hutą, rozstrzygnięty przez władze dzielnicy na korzyść huty.

Na terenie huty funkcjonuje wiele innych firm, które wynajmują biura, magazyny i teren. Znajduje się też poważne centrum logistyczne [18]. Obecnie działalność produkcyjna odbywa się w stalowni wyposażonej od 1997 roku w piec łukowy Danare i walcowni, gdzie produkuje się ze stali jakościowych wyroby walcowane na gorąco w postaci prętów, prętów żebrowanych, płaskowników i kształtowników. W obecnej hucie zatrudnionych jest ponad 1.000 pracowników i podwykonawców [21].

W 2013 roku zniknęły dawne siedziby szkoły zawodowej i szpitala zakładowego [35].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Wyburzanie

[2002] Wyburzanie (źródło)

Schemat stalowni

[2006] Schemat stalowni (źródło)

Stalownia

[2006] Stalownia (źródło)

Plan zabudowy Huty Warszawa

[2007] Plan zabudowy Huty Warszawa (źródło)

Zdjęcie lotnicze huty

[2008] Zdjęcie lotnicze huty (źródło)

Huta Warszawa - opuszczona część

[2008] Huta Warszawa - opuszczona część (źródło)

Huta Warszawa - opuszczona część

[2008] Huta Warszawa - opuszczona część (źródło)

Huta Warszawa - opuszczona część

[2008] Huta Warszawa - opuszczona część (źródło)

Huta Warszawa - opuszczona część

[2008] Huta Warszawa - opuszczona część (źródło)

Huta Warszawa - opuszczona część

[2008] Huta Warszawa - opuszczona część (źródło)

Wystawa

[2008] Wystawa (źródło)

Krzyż w miejscu Mszy Świętych ks. Popiełuszki

[2009] Krzyż w miejscu Mszy Świętych ks. Popiełuszki (źródło)

Zespół szkół

[2009] Zespół szkół (źródło)

Budynek krajalni zespołu szkół

[2009] Budynek krajalni zespołu szkół (źródło)

Hala w Zespole Szkół

[2009] Hala w Zespole Szkół (źródło)

 Huta Warszawa wieża ciśnień

[2009] Huta Warszawa wieża ciśnień (źródło)

Uruchomienie instalacji Ucho miasta

[2010] Uruchomienie instalacji Ucho miasta (źródło)

Huta Warszawa

[2010] Huta Warszawa (źródło)

Huta Warszawa

[2010] Huta Warszawa (źródło)

Syrenka na bramie huty

[2010] Syrenka na bramie huty (źródło)

Pociąg na Warszawskiej Magistrali Hutnicznej

[2010] Pociąg na Warszawskiej Magistrali Hutnicznej (źródło)

Ucho miasta

[2011] Ucho miasta (źródło)

Spacer po hucie

[2011] Spacer po hucie (źródło)

Tunel Warszawskiej Magistrali Hutniczej

[2011] Tunel Warszawskiej Magistrali Hutniczej (źródło)

Suwnica przy wysypisku odpadów hutniczych

[2011] Suwnica przy wysypisku odpadów hutniczych (źródło)

Suwnica przy wysypisku odpadów hutniczych

[2011] Suwnica przy wysypisku odpadów hutniczych (źródło)

Suwnica przy wysypisku odpadów hutniczych

[2011] Suwnica przy wysypisku odpadów hutniczych (źródło)

Huta Warszawa

[2012] Huta Warszawa (źródło)

Hymn Warszawianka

[2013] Hymn Warszawianka (źródło)

Najstarsze zabudowania huty

[2013] Najstarsze zabudowania huty (źródło)

Pomnik Warszawskie Termopile

[2013] Pomnik Warszawskie Termopile (źródło)

Tablica Warszawskich Termopili

[2013] Tablica Warszawskich Termopili (źródło)

Stara Huta

[2013] Stara Huta (źródło)

Stara Huta

[2013] Stara Huta (źródło)

Budynek dyrekcji - latka schodowa

[2014] Budynek dyrekcji - latka schodowa (źródło)

Bunkier przeciwatomowy

[2014] Bunkier przeciwatomowy (źródło)

Bunkier przeciwatomowy

[2014] Bunkier przeciwatomowy (źródło)

Bunkier przeciwatomowy

[2014] Bunkier przeciwatomowy (źródło)

Bunkier przeciwatomowy

[2014] Bunkier przeciwatomowy (źródło)

Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu

[2015] Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu (źródło)

Spacer po hucie - Hutnik

[2015] Spacer po hucie - Hutnik (źródło)

Spacer po hucie

[2015] Spacer po hucie (źródło)

Spacer po hucie

[2015] Spacer po hucie (źródło)

Spacer po hucie

[2015] Spacer po hucie (źródło)

Spacer po hucie

[2015] Spacer po hucie (źródło)

Spacer po hucie

[2015] Spacer po hucie (źródło)

Brama

[2018] Brama (źródło)

Kafar z drewna i szyn kolejowych

[2023] Kafar z drewna i szyn kolejowych (źródło)

Opis przygotowano: 2015-08