Restauracja Baszta


Restauracja Baszta

Między drzewami opuszczonej posesji przy ul. Puławskiej wyłania się nietypowa konstrukcja, stylizowana na średniowieczną. W podobnym stylu są też dwa budynki przy ogrodzeniu, natomiast na północnej działce znajduje się dom mieszkalny właścicieli obu posesji. Chociaż budynek baszty powstał pod koniec XIX wieku, jego stylistyka pochodzi z lat 50-tych XX wieku, gdy przebudował ją przedsiębiorca Staniszewski (projekt mógł powstać w obozie koncentracyjnym). W powstałym lokalu serwowano dania niedostępne w czasie PRL-u, odwiedzały go znane osobistości (m.in. pierwsi ludzie na Księżycu), a po transformacji ustrojowej gangsterzy. Restaurację zamknięto w I dekadzie XXI wieku. Przechodząc obok warto też zwrócić uwagę na krzyż przydrożny przy ul. Puławskiej.

altanaaltanafontannafontannapałacpałacrejestr zabytkówrejestr zabytkówzabudowa jednorodzinnazabudowa jednorodzinna

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Akustyczna, ulica Puławska, ulica Łagiewnicka
  • Rok powstania:  1896-1959
  • Obszar MSI:  Pyry
  • Wysokość:   10 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl:  historyzm (neo)
  • Związane osoby: Aldrin Edwin Buzz, Armstrong Neil, Cyrankiewicz Józef, Fonda Jane, Fruziński Jan, Kolikowski Andrzej Pershing, Kuroń Jacek, Marconi Władysław, Staniszewski Stefan, Wiesenthal Szymon

Opis urbanistyczny:

Przy ul. Puławskiej na wysokości posesji nr 416 w półkolistej wnęce, od strony chodnika, stoi drewniany krzyż przydrożny.

Również przy ul. Puławskiej, na całej długości posesji nr 418/420, znajdują się cztery podwójne kręgi, które mogły być przeznaczone pod drzewa. Te rosną jednak w sposób nieregularny poza nimi, a jedynie w piątym kręgu (tuż przy skrzyżowaniu ul. Puławskiej i ul. Łagiewnickiej), faktycznie rośnie drzewo.

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Willa została wybudowana w 1896 roku według projektu Władysława Marconiego. Podobno stworzono ją dla rodziny Branickich, którzy spędzali w okolicy czas po polowaniach w Lesie Kabackim [7].

Okres międzywojenny:

Następnie przeszła do dóbr rodziny Hartwingów, którzy sprzedali posiadłość przedwojennemu cukiernikowi Fruzińskiemu (inne źródła wskazują, że posiadłość zbudowano od razu dla Fruzińskiego) [1]. Budynek wówczas nie przypominał swoim wyglądem stanu dzisiejszego, przypominał raczej neorenesansowe, willowe projekty [7].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:

Właściciele zmieniali się wielokrotnie i coraz bardziej zaniedbywali pałacyk, praktycznie nie korzystając z niego. Budynek finalnie popadł w ruinę, a w latach 50-tych XX wieku przeznaczono go do rozbiórki [8].

W pałać zainwestował Stefan Staniszewski. Jego pierwszym powojennym biznesem był tzw. krąg taneczny w okolicy obecnego skrzyżowania al. Sobieskiego i al. Wilanowskiej. Na początku lat 50-tych XX wieku zajmował się też wytwarzaniem butów zwanych drewniakami [7]. Gdy w połowie lat 50-tych XX wieku doszło do zamknięcia podwarszawskiej restauracji "Jar", którą prowadził, kupił tutejszą posesję [9]. Willę odbudowano i przebudowano na restaurację Baszta w 1959 roku, być może na podstawie projektu Szymona Wiesenthala (Wiesenthal w obozie KL Mauthausen w podzięce za pomoc okazywaną przez Staniszewskiego naszkicował mu projekt restauracji, którą Polak planował otworzyć po wojnie w Warszawie). Wtedy powstały charakterystyczne średniowieczne elementy budynku [1]. Pod koniec przebudowy powstał tzw. Okrąglak, budynek z bezpośrednim dostępem od ul. Łagiewnickiej, który pełnił rolę jadłodajni i pijalni ludowej [7], nawiązujący do stylu Mid-Century Moderne (z klasycznym akcentem), a od ul. Puławskiej budynek bramny, przeznaczony na kawiarnię. Za nim znalazł się parking na 20 samochodów [5].

Czasy PRL-u:

Baszta była jedną z najpopularniejszych restauracji w Warszawie, tak że dokonanie rezerwacji graniczyło z cudem. Serwowano w niej typową staropolską kuchnię [2]. Można było delektować się daniami, których nie było w czasach PRL-u. W menu znajdowała się pieczeń z sarny, pieczeń z dzika, biała kiełbasa i kaszanka z cebulką, wyśmienite flaki, tatar wyrobu własnego, sznycel z jajkiem, kaczka w jabłkach, faszerowany bażant czy płonące szaszłyki [8]. Daniem na specjalne zamówienie był pieczony w całości prosiak z nadzieniem. Zdarzały się też raki, a nawet marnowane minogi. Kaszanka i salceson czarny były wyrabiane na miejscu, restauracja dorobiła się własnej hodowli świń [7]. Wśród trunków królował Smirnoff (w latach 80-tych XX wieku biały 50% Polonez [11]), a wśród deserów melba [8].

Kuchnia przyciągała wielu znanych ludzi. Gościł tu często premier Cyrankiewicz, przyjęcia urządzała ambasada amerykańska na których podobno pojawiali się m.in. Jane Fonda, Neil Armstrong [1] czy Edwin Buzz Aldrin [8]. Podobno bywali tu prezydenci, premierzy, nobliści, olimpijczycy, aktorzy i piosenkarze [2]. Według miejskiej legendy ubecy wiozący na przesłuchanie zatrzymanego Jacka Kuronia wpadli tu na obiad popijany ćwiartką, który zjedli wraz z aresztantem [1].

Wewnątrz nieco kiczowatym detalom architektonicznym towarzyszyły typowo gierkowskie boazerie i metaloplastyka. W holu restauracji stała odnowiona bryczka. Masywne drewniane krzesła i stoły były wykonane w stylu cepeliowskim [7]. Według opowieści obsługa nie była specjalnie miła. Pracowały tu od lat charakterystyczne postacie, jak starsza ruda pani, szatniarz i barman, którzy handlowali dolarami i Marlboro, nie wpuszczali też młodzieży i zwykłych ludzi z ulicy, chyba że za 500 zł łapówki [11].

Około 1970 roku restauracja została odświeżona [2].

Stefan Staniszewski zmarł w latach 70-tych XX wieku, a restaurację przejęła wdowa i trójka dzieci (córka i dwóch synów) [7].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Szkic z książki Warszawskie Pożegnania

[1960] Szkic z książki Warszawskie Pożegnania (źródło)

Posesja

[1987] Posesja (źródło)

Przemiany 1989-2000:

Wraz z upadkiem PRL-u restauracja przestała być atrakcyjna dla elit [8]. Podobno tylko co jakiś czas na obiad po wyścigach konnych wpadał tu mafioso Andrzej Kolikowski Pershing [3]. Bracia Staniszewscy (Zygmunt (Grzegorz) i Michał [1]) zmarli tragicznie w przeciągu kilku kolejnych lat w latach 90-tych XX wieku [7]. W domu na sąsiedniej posesji mieszkała najdłużej ich siostra Wanda [4].

XXI wiek:

W 2009 roku restauracja została zamknięta. Od tego czasu budynek jest zaniedbany i opuszczony [1]. Jest też wpisany wraz z budynkami baru i kawiarni do gminnej ewidencji zabytków [12].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Wnętrza

[2006] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2006] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2006] Wnętrza (źródło)

Wnętrza

[2006] Wnętrza (źródło)

Tabliczka z informacją o autorze

[2006] Tabliczka z informacją o autorze (źródło)

Bar

[2013] Bar (źródło)

Bar

[2013] Bar (źródło)

Baszta

[2013] Baszta (źródło)

Baszta

[2013] Baszta (źródło)

Mur

[2015] Mur (źródło)

Budynek barowy

[2015] Budynek barowy (źródło)

Budynek baszty

[2015] Budynek baszty (źródło)

Wejście do restauracji

[2015] Wejście do restauracji (źródło)

Dom mieszkalny

[2017] Dom mieszkalny (źródło)

Zabudowania

[2018] Zabudowania (źródło)

Gołębnik

[2018] Gołębnik (źródło)

Baszta

[2018] Baszta (źródło)

Baszta

[2018] Baszta (źródło)

Bar

[2019] Bar (źródło)

Baszta

[2019] Baszta (źródło)

Restauracja Baszta

[2019] Restauracja Baszta (źródło)

Restauracja Baszta

[2019] Restauracja Baszta (źródło)

Restauracja Baszta

[2020] Restauracja Baszta (źródło)

Posesja

[2021] Posesja (źródło)

Okrąglak przy ulicy

[2022] Okrąglak przy ulicy (źródło)

Posesja nr 418

[2022] Posesja nr 418 (źródło)

Posesja nr 420

[2022] Posesja nr 420 (źródło)

Restauracja

[2022] Restauracja (źródło)

Opis przygotowano: 2022-07